Index |
x |
xcaŋnɤxcaŋ xcaŋxcaŋ xcat xcɤxcɤt xchuxchu xchɯxcho xɕaj xɕaj xɕajɲaʁ xɕelwi xɕɤfsa xɕɤɣrum xɕɤndʑu xɕiri xɕɯβ xɤlnɤxɤl xɤlxɤl xɤtxɤt xoŋnɤxoŋ xoŋxoŋ xsar xsɤndʐi xsɤrɯ xsɯr xsɯxsɯ xʂɤxʂɤt xtaŋxtaŋ xtɕɤr xtɕi xtɕɯxte xtɤβxtɤβ xtɤqa xtɤtshɤt xthom xtsɤɕna xtsɤku xtsɤpɤl xtsɤqar xtsɤqarmbe xtsɤqɤr xtsɤqɤrqaβ xtsɤrkɯ xtsɤrtɯm xtsɤsoʁ xtsɤxtɕɤr xtshɯm xtsu xtsɯ xtsɯɣ xtsɯsna xtʂoŋxtʂoŋ xtɯrkɯ xtɯrɲɟi xtɯt xtɯt xɯβ xɯβnɤlɯβ xɯβnɤxɯβ xɯβxɯβ xɯchɯcho xɯŋɯŋi xɯŋxɯŋ xɯrinɤxɯri xɯrnɤxɯr xɯrxɯr xɯwɯwi xwɤrnɤxwɤr
|
-
xcaŋnɤxcaŋ ideophone.3
- xcaŋnɤxcaŋ ʑo ɲɯ-nɤŋkɯŋke
-
xcaŋxcaŋ ideophone.2
- ɯ-xtsa ɲɯ-nɤwxti-a tɕe xcaŋxcaŋ mɯ́j-nɯɣɯŋga
-
xcat stative verb
directionalnɯ- directionaltɤ-
- tɯrme xcat
- a-ŋga xcat ʑo ɕti
dɤn
-
xcɤxcɤt ideophone.2
- tɤ-pɤtso ɯ-rŋa ra xcɤxcɤt ʑo pa tɕe ɲɯ-sɤjndɤt
-
xchuxchu xcuxcu ideophone.2
- ɯ-mɯntoʁ nɯ xchuxchu ʑo ɲɯ-pa
- tɤ-pɤtso kɯ ɯ-mtɕhi xchuxchu ʑo to-stu
-
xchɯxcho ideophone.2
-
xɕaj noun
- xɕaj ʁnɯ-tɯphu tu tɕe, si ci tu, sɯjno ci tu. sɯjno nɯ ɯ-jwaʁ nɯ kɯ-rɲɟi kɯ-tɕɤr lu-kɯ-ɤmtɕoʁ ŋu. ɯ-ru nɯ ɯ-rtsɤɣ lu-oʑɯrja ŋu, ɯ-rtsɤɣ nɯtɕu ɯ-jwaʁ ntsɯ ku-ndzoʁ ŋu. ɯ-jwaʁ ɯ-qa nɯtɕu, ɯ-ru nɯ ku-mphɤr kɯ-fse ŋu, tɕe ɯ-ru lɤ-zri tɕe ɯ-lɤcɯ tɕe, li ɯ-rtsɤɣ ɲɯ-βze tɕe, li ɯ-jwaʁ lu-ɬoʁ ŋu. xɕaj nɯ tɯ-phɯ ɯ-ŋgɯ, lɤŋɤtʂɤ-ldʑa ɲɯ-βze cha, ɯ-kɤχcɤl nɯ tɕu ɯ-mat kɯ-ɕnom kɯ-fse lu-βze ŋu. sɯjno xɕaj nɯ kɤntɕhɯ-tɯphɯ tu, pɣɤtɕɯxɕaj kɤ-ti tu, pɤŋɤxɕaj kɤ-ti tu, cɤmi xɕaj kɤ-ti tu, xsɤrɯ kɤ-ti tu, pɣɤjmɤt kɤ-ti tu, tɯ-ci xɕaj kɤ-ti tu, tɕeri nɯ-tshɯɣa ra kɯ-naχtɕɯɣ tsa ɕti, nɯ ɯ-ŋgɯ zɯ cɤmi xɕaj stu ʑo wxti, cɤmi tsa tu-ɬoʁ ŋu, tɯ-ci xɕaj kɯ-mbɯ-mbɤr ma me, tɕhɯtoʁ ku tu-ɬoʁ ŋu, ɯ-ro nɯ ra zgoku tsa tu-ɬoʁ ŋu. nɯŋa cho jla kɤ-mbi wuma ʑo pe.
-
xɕaj noun
- xɕaj ʁnɯ-tɯphu tu tɕe, si ci tu, sɯjno ci tu. si nɯ kɯ-mbɯ-mbro ci ŋu, ɯ-jpum tsa ɲɯ-βze cha, tɕe zgo kɯ-mbɤr tsa zɯ tu-ɬoʁ ŋu, ɯ-ru ɯ-pɕi nɯ kɯ-pɣi ŋu, ɯ-rtaʁ dɤn, ɯ-jwaʁ ʑmbri ɯ-jwaʁ tsa fse, ɯ-mɯntoʁ kɯ-ndɯ-ndɯβ ɕti khro mɤ-χsɤl, ɯ-mat nɯ ɯ-cɤβ chɯ-βze ŋu, tɕeri ɯ-rɣi nɯ pɯ-ŋgra tɕe tu-ɬoʁ mɤ-cha. ɯʑo ɯ-kɯ-sɯ-mphɯl nɯ, ɯ-zrɤm ɕti. ɯ-si ngɯt tɕe, laʁdɯn ɯ-jɯ kɤ-βzu pe. kɤ-nɯ-βlɯ kɯnɤ wuma ʑo pe ma thɯ́-wɣ-nɯ-βlɯ tɕe ɯ-khɯ mɤ-wxti. ɯ-smi sɤɕke. si ɯ-xɕaj nɯ li ʁnɯ-tɯphu tu. tɕe xɕaj ɲaʁ kɤ-ti ci tu, xɕaj wɣrum kɤ-ti ci tu. xɕaj ɯ-rqhu nɯ fsapaʁ ɯ-ɕɤrɯ tɤ-mtshɤz kɤ-kɯ-ndo ɣɯ ɯ-smɤn ɲɯ-ŋu khi.
-
xɕajɲaʁ noun
-
xɕelwi noun
- xɕelwi nɯ qajɯ ci ŋu. ɯ-mdoʁ kɯ-ɣɯrni ŋu. ɯ-mɤlɤjaʁ kɯβdɤ-ldʑa tu, ɯ-ku kɯ-xtɕɯ-xtɕi ŋu, ɯ-mtɕhi ɲɯ-ɤmtɕoʁ, sɯŋgɯ kɯ-mbɤr cho stɤmku ra ɣɤʑu tɕe nɯŋa cho jla mbala nɯ ra nɯ-taʁ kɤ-ndzoʁ rga, tɕe nɯ-se ku-tshi tɕe tɤ-fka tɕe ɯʑo kɯ-wxtɯ-wxti ʑo ɲɯ-βze ŋu, fsapaʁ ɯ-se ku-tshi ɕɯŋgɯ staʁnɤ sqi jamar ɲɯ-wxti ɲɯ-ŋu. tɕe xɕelwi nɯ tɤ-fka tɕe pjɤ-tɤr ɲɯ-ɕti ma ɯ-jɤɣɤt sɤ-lɤt maŋe, tɕe tu-ndze nɤ tu-ndze ma nɯ ma kɤ-lɤt mɯ́j-khɯ. tɕe wuma ʑo dɤn, fsapaʁ tɯ-rdoʁ ɯ-taʁ kɤ-rtsi mɤ-kɯ-sɤcha ʑo ku-ndzoʁ ɲɯ-ɕti, tɕe fsapaʁ ɯ-taʁ wuma ʑo ʁnɤt, tɕe tham tɕe ɯ-smɤn ɣɤʑu tɕe, tú-wɣ-lɤt tɕe ɲɯ-ɣɤme ɲɯ-ŋu ri ɯ-qhu tɕe li ku-ndzoʁ ɲɯ-ɕti. tɯrme ɯ-taʁ kɯnɤ ku-ndzoʁ ŋgrɤl tɕe ɣɯ-phɯt tɤ-kha tɕe ɯ-rmi tu-βzu mɤ-βdi ma tɕe ɯ-phoŋbu nɯ kɤ-phɯt khɯ ma ɯ-ku nɯ ku-raʁ ŋu tɕe kɤ-phɯt mɤ-khɯ. mɤ-kɤ-nɤrmi ɲɯ́-wɣ-phɯt tɕe kɤ́kɯku kɤ-phɯt khɯ tu-kɯ-ti ɲɯ-ŋu.
-
xɕɤfsa noun
-
xɕɤɣrum noun
-
xɕɤndʑu noun
-
xɕiri noun
- xɕiri nɯ ɯ-ku lɯlu fse, ɯ-rna ra kɯnɤ lɯlu fse, ɯ-mi nɯ ra ɯ-ndzrɯ tu, ɯ-phoŋbu ra kɯ-ɤɣɯrnɯɕɯr ŋu, ɯ-jme jpum cho rɲɟi, ɯ-phoŋbu cho ɯ-jme ra ɯ-tɯ-jpum ɯ-tɯ-zri afsu. tɤ-rɤku mɤ-ndze, tɕeri ɯʑo staʁ kɯ-xtɕi ɣɯ pɣɤtɕɯ, βʑɯ nɯ ra tu-ndze ŋu. ci ci tɕe lɯlu kɯnɤ ku-mtsɯɣ ŋgrɤl, li ci ci tɕe tɤ-pɤtso nɤrŋi tsa ku-mtsɯɣ cho pjɯ-mɯrʁɯz ra ŋgrɤl, tɕe rɯdaʁ kɯ-ŋɤn tsa ci ŋu.
-
xɕɯβ stative verb
directionalnɯ- directionalpɯ- directionallɤ-
- ɯ-ŋgɯ tɯ-ci ɲɤ-me tɕe ɲɤ-xɕɯβ
ɲchoʁ
-
xɤlnɤxɤl -
- tɯ-ŋga kɯ-ɤŋgɤjom tsa ɲɯ́-wɣ-nɯ-βzu tɕe, tɤ-kɯ-ŋke tɕe xɤlnɤxɤl pa tɕe sɤscit
-
xɤlxɤl ideophone.2
-
xɤtxɤt ideophone.2
- kha xɤtxɤt ʑo ɲɯ-pa
-
xoŋnɤxoŋ ideophone.2
-
xoŋxoŋ ideophone.2
- tɯɣur xoŋxoŋ ʑo pjɤ-ta
-
xsar noun
- xsar nɯ cɤmi praʁ ɯ-ŋgɯ ku-rɤʑi ɲɯ-ŋu, praʁ ɯ-taʁ kɤ-ŋke wuma kɯ-cha ŋu, tɯ-mɯ kɯ pɯ-pa-χtɕi tu-ŋke-a cha tu-ti ŋu tu-kɯ-ti ɲɯ-ŋu, ɯ-mdoʁ nɯ kɯ-pɣi ɲɯ-ŋu, tu-nɯsɯku ŋgrɤl, sɯjwaʁ tu-ndze, ɯ-ʁrɯ nɯ tɯ-tɕha kɯ-mtɕɯ-mtɕoʁ tu, khɯna kɤ-sat wuma kɯ-cha ŋu. khɯna kɯ praʁ ɯ-taʁ ku-roʁ ŋgrɤl tɕe, nɯ tɕu tɕe tu-tɕhi tɕe pjɤ-sat ŋgrɤl. qartsɯ tɤjpɣom kɤ-ta ɯ-raŋ tɕe, tshu, tɕe nɯ chɯ-nɯrmɤmbe ŋu. ɯ-qa taʁrɯ nɯ tshɤt cho naχtɕɯɣ
-
xsɤndʐi noun
xsar tɯ-ndʐi
-
xsɤrɯ noun
- xsɤrɯ nɯ tɯ-ji ɯ-rkɯ tu-kɯ-ɬoʁ ci sɯjno ŋu. ɯ-jwaʁ kɯ-mba kɯ-zri tsa ŋu, ɯ-zrɤm nɯ kɯ-wɣrum kɯ-ɤrɤrtsɯ-rtsɤɣ ci ŋu, rko. jla nɯŋa ra wuma rga-nɯ, tɤrɤku ɯ-ŋgɯ tɤ-ɬoʁ tɕe, mɤ-sɤpe. ɯ-lu tu.
-
xsɯr transitive verb
directionaltɤ-
- aʑo tɤjmɤɣ tɤ-xsɯr-a
ɕnɤxsɯr
-
xsɯxsɯ noun
- xsɯxsɯ (khorca) nɯ laχtɕha fkɯm tu-kɤ-fkur ci ŋu, rgali pɯ ɯ-ndʐi nɯ kɯ-mdoʁmdi pjɯ́-wɣ-qaʁ tɕe tɤ-rom tɕe ta-mar ɲɯ́-wɣ-mar pjɯ́-wɣ-χtsɤβ tɕe, nɯ mpɯ ʑo tɕe, ɯ-rme nɯ ɯ-pɕi ɲɯ́-wɣ-ɕthɯz tɕe, ɯ-mɤlɤjaʁ kɯβde ɣɯ ɯ-ndʐi nɯ tɕu ɯ-sɤ-fkur ɯ-ri kú-wɣ-tshoʁ, thaχthi maʁ nɤ tɯ-ndʐi qase thɯ-kɤ-tɕɤt kú-wɣ-tshoʁ tɕe, nɯ ɯ-sɤ-fkur ŋu. ɯ-mke stu nɯ pjɯ́-wɣ-pri tɕe, nɯ tɤ-fkɯm ɣɯ ɯ-mŋu ɲɯ́-wɣ-βzu ŋu, tɕe nɯtɕu qase ci kú-wɣ-βraʁ tɕe tɤ-fkɯm ɯ-ŋgɯ laχtɕha thɯ́-wɣ-rku tɕe, qase nɯ kɯ ɯ-mŋu nɯ kú-wɣ-sɯ-xtɕɤr ŋu, ɯ-mŋu nɯ ɯ-taʁ pɕoʁ tú-wɣ-ɕthɯz tɕe tú-wɣ-fkur ŋu.
-
xʂɤxʂɤt ideophone.2
- ɯ-xtu ra xʂɤxʂɤt to-stu
- jiɕqha tɯrme ɯ-ŋga ɯ-tɯ-xtɕi kɯ xʂɤxʂɤt ɲɯ-pa
- kɯ-xtshɯm jnom ci xʂɤxʂɤt ɲɯ-ŋu
- ɯ-phoŋbu ra xʂɤxʂɤt ʑo kɯ-pa ci ɲɯ-ŋu
χʂɤχʂɤt
-
xtaŋxtaŋ -
- ɯ-xtu xtaŋxtaŋ ʑo ɲɯ-nɤmbɤβ
-
xtɕɤr transitive verb
directionalkɤ- directionaltɤ-
- a-xtsa tɤ-xtɕar-a (ɯ-ri kɤ-lat-a)
- tɤ-fkɯm kɤ-xtɕɤr
xtsɤxtɕɤr mthɯxtɕɤr
-
xtɕi stative verb
directionalnɯ- directionalpɯ-
- wuma ɲɯ-xtɕi
- ɯ-phoŋbu ɲɯ-xtɕi
- ɯ-lɯz kɯ-xtɕi
-
shouji
ɯ-skɤt ɲɯ-xtɕi tɕe, khro mɯ́j-mtsham-a
- nɤ-skɤt pɯ-xtɕi
- nɤʑo nɤ-mu pɯ-xtɕi tɕe ɯ-pɯ́-mpɕɤr?
-
xtɕɯxte noun
xtɕi mɯxte axtɕɯxte
-
xtɤβxtɤβ ideophone.2
- tɤ-pɤtso ɯ-mi ɲɯ-tshu xtɤβxtɤβ ʑo
-
xtɤqa noun
tɯ-xtu tɯ-qa
-
xtɤtshɤt noun
- tsuku lu-βzi-nɯ tɕe, cha kɤ-tshi lu-ɣɤtɕhom-nɯ tɕe, nɯ-ɣi ra kɯ tú-wɣ-nɤmqe-nɯ tɕe, ``nɤ-xtɤtshɤt ɯ-tɯ-me nɯ" tu-ti-nɯ ɲɯ-ŋu
tɯ-xtu
-
xthom transitive verb
directionalnɯ-
- ɕoŋtɕa na-xthom
-
ɯ-ndɤcu
luyinji
na-xthom
- laʁjɯɣ pɯ-xthom-a
ndom
-
xtsɤɕna noun
- xtsɤɕna nɯ tɯ-xtsa ɣɯ ɯ-ʁɤri tɯ-ɕna kɯ-fse tɯ-kɯ-ŋgɤɣ nɯ ŋu tɕe xtsɤrkɯ ɯ-ʁɤri ku-kɯ-ɤndɯndo ɯ-stu nɯ ŋu, ɯ-qhuchu lu-kɯ-ɣe komɤr jaʁndzu χsɯm jamar kɯ-rɟum, tɯ-tɣa ro ro kɯ-rɲɟi nɯ li xtsɤɕna rmi.
-
xtsɤku noun
-
xtsɤpɤl noun
-
xtsɤqar noun
-
xtsɤqarmbe noun
-
xtsɤqɤr noun
tɯ-xtsa
-
xtsɤqɤrqaβ noun
-
xtsɤrkɯ noun
- xtsɤrkɯ nɯ tɯ-xtsa χchoʁe ɯ-pa mŋulɤn ɯ-sɤ-tshoʁ nɯ ŋu, xtsɤrkɯ ɯ-taʁ nɯ tɕu xtsɤku pjɯ́-wɣ-tshoʁ, ɯ-ŋgɯ ɯ-pɕoʁ nɯ tɕu xtsɤkɤŋgɯ pjɯ-tu ra, xtsɤkɤŋgɯ nɯ tɯ-ŋgar pjɯ-ŋu ra, xtsɤku nɯ cɤndʐi nɯ maʁ nɤ ɕkom ndʐi, nɯ maʁ nɤ qartshɤndʐi kɯ-mba pjɯ-ŋu ɲɯ-ra. tɯ-xtsa nɯ ɯ-qhu tɕe ɯ-srɯβzɤn pjɯ-tu ɲɯ-ra, tɯ-xtsa nɯ tú-wɣ-ŋga tɕe wuma ʑo mpja. tɯ-xtsa ʁnɯ-tɯphu tu, tɯ-tɯphu nɯ konaʁxtsa rmi, ɯ-xtsɤrkɯ nɯ komɤr thɯ-kɤ-sɯɣ-ɲaʁ ŋu, mɤʑɯ tɯ-tɯphu nɯ koscaxtsa rmi, tɕe ɯ-xtsɤrkɯ nɯ mɯ-pɯ-kɤ-sɯxtshwi ŋu.
-
xtsɤrtɯm noun
- xtsɤrtɯm nɯ ɯ-xtsɤku nɯ tɯ-ndʐi ŋu tɕe, ɯ-ɕnɤku ɯ-stu nɯ lú-wɣ-phaʁ tɕe, nɯ ɯ-stu nɯ tɯ-ndʐi kɤ-βzɯχsɯm tú-wɣ-rku tɕe, ɯ-xtsɤrkɯ ɯ-ʑoz kɯ-me. xtsɤrtɯm nɯ li ʁnɯ-tɯphu tu tɕe, tɯ-tɯphu nɯ ɯ-pɕi tɯ-ndʐi ŋu, ɯ-ŋgɯ tɯ-ŋgar ŋu, li ci tɯ-tɯphu nɯ tɤ-mbextsa rmi, ɯ-pɕi nɯ tɯ-rtɯthɯ ŋu, ɯ-ŋgɯ nɯ li tɯ-ŋgar ŋu. ki ʁnɯ-tɯphu ki tɯ-xtsa ni ndʑi-tʂɯβ naχtɕɯɣ, ndʑi-mŋulɤn ra.
-
xtsɤsoʁ noun
-
xtsɤxtɕɤr noun
- xtsɤxtɕɤr na-nɯ-rtɤβ
- nɤ-xtsɤxtɕɤr ɲɤ-nɯ-ɬoʁ nɤ!
- nɤ-xtsɤxtɕɤr kɤ-lɤt ma tɯ́-wɣ-tʂaβ
-
xtshɯm stative verb
directionalnɯ-
- tɤ-ri kɯ-xtshɯm
- si kɯ-xtshɯm
-
xtsu intransitive verb
directionalnɯ-
- tɯ-ɣli ɲo-xtsu
- cha ɲo-xtsu
- ɯ-sɯm rɯwɯrawi ɲɯ-xtsu
- rzoŋlu ʑo ɲɯ-xtsu
sɯxtsu2
-
xtsɯ transitive verb
directionalpɯ-
- tʂha pa-xtsɯ
- ɕom pa-xtsɯ
- hajtsu pa-xtsɯ
- mɯzi pa-xtsɯ
-
xtsɯɣ transitive verb
directionaltɤ-
- ta-xtsɯɣ
- tɤ-xtsɯɣa
- (pri) to-xtsɯɣ ri jo-nɯɕe
-
xtsɯsna noun
-
xtʂoŋxtʂoŋ ideophone.2
-
qiqiu
nɯ qale xtʂoŋxtʂoŋ ʑo chɤ-mtshɤt
-
xtɯrkɯ noun
- xtɯrkɯ nɯ mbɣɤru cho stuxsi ndʑi-kɯ-sɤthɤri tɯ-ndʐi kɯ-rɟum kɯ-zri tsa nɯ ŋu
-
xtɯrɲɟi noun
xtɯt1 rɲɟi
-
xtɯt stative verb
directionalnɯ-
- ɯ-phoŋbu ɲɯ-xtɯt
- ɕoŋtɕa ɲɯ-xtɯt
nɤxtɯt zri rɲɟi xtɯrɲɟi
-
xtɯt noun
- xtɯt nɯ lɯlu cho kɯ-naχtɕɯ-χtɕɯɣ ʑo ŋu, tɕeri xtɯt nɯ sɯŋgɯ, praʁ ɯ-rchɤβ ku-rɤʑi ŋu, ɯʑo sɤznɤ rɯdaʁ kɯ-xtɕi ra tu-ndze ɲɯ-ŋu, lɯlu sɤznɤ kɯ-xtɕɯ-xtɕi ɲɯ-wxti cho ɲɯ-rkaŋ. ɯ-mdoʁ nɯ kɯ-pɣi tɕe ɯ-taʁ kɯ-ɲaʁ kɤ-khra ɲɯ-ŋu. ci ci tɕe lɯlu cho ɲawa tu-βzu-ndʑi ɲɯ-ŋgrɤl.
-
xɯβ ideophone.1
- ɯ-mbrɯ xɯβ ʑo tɤ-ŋgɯ
-
xɯβnɤlɯβ ideophone.4
-
xɯβnɤxɯβ ideophone.3
- a-βri xɯβnɤxɯβ ɲɯ-ti
- mtshalu kɯ kɤ́-wɣ-mtsɯɣ-a tɕe, a-βri xɯβnɤxɯβ ɲɯ-ti
-
xɯβxɯβ ideophone.2
- kɯ-ɣɯrni xɯβxɯβ ci ɲɯ-ŋu
- tɯrme ɯ-rŋa kɯ-ɣɯrni xɯβxɯβ ci ɲɯ-ŋu
- kha jɤ-azɣɯt-a tɕe, xɯβxɯβ ɲɯ-mpja
-
xɯchɯcho interjection
- nɯ-kɯ-ɲat tɕe xɯchɯcho tu-kɯ-ti ŋu
-
xɯŋɯŋi ideophone.7
- tɤŋe xɯŋɯŋi ʑo pɯ-ɣe
- tɤŋe xɯŋɯŋi ʑo to-nɯ-ɬoʁ
ʂɯŋʂɯŋ
-
xɯŋxɯŋ ideophone.2
- kha ɲɯ-fsoʁ kɯ xɯŋxɯŋ ʑo
- ɲɯ-qarŋe xɯŋxɯŋ ʑo
- tɤŋe ko-ntɕhɤr, xɯŋxɯŋ ʑo kha ɲɯ-fsoʁ
-
xɯrinɤxɯri ideophone.8
- xɯrinɤxɯri ʑo ko-mtɕɯr
-
xɯrnɤxɯr ideophone.3
-
xɯrxɯr ideophone.2
- tɤŋe xɯrxɯr ʑo ɲɯ-ɤrtɯm
- mbrɤsɤm xɯrxɯr ɲɯ-ɤrtɯm
-
xɯwɯwi ideophone.6
- xɯwɯwi ʑo ɲɯ-mpja
-
xwɤrnɤxwɤr xwaranɤxwara ideophone.3
- xwɤrxwɤr nɤ xwɤrxwɤr ʑo ɲɯ-mtɕɯr
|