| Index |
b |
bʉtt
bi
bʉk
biŋ
bekt
bɛnt
bɵ
braŋ-si
blʉm
blaŋt
blaŋt-si
blɛtt-si
blɛtt
blɵp
blɵp
blɵpt
blɵm
blɵmt
bɵnt
bhip
bhipt
bhʉr
bhʉrt
bhak
bhaŋt
bhʉkt
bhʉkt
bher
bhert
bhin
bhɵkt
bhɛ̂m.thi
bhɛp
bhɛpt
bhrek
bhret
bhreŋ
bhrɵk
bhrɵt
bhrɵtt
bhlitt
bhlept
bhɵpt
bhɵr
bhak (jêm)
|
-
bʉtt Infinitive: ब:न्न्य bʌ̂nnɛ
 transitive verb
give to drink. पिलाउनु, खुवाउनु.
- ʔʌ̄m-ʔɛ ʔûŋ ku ʔibʉstʌ.
- अम्अ्य उ:ङ् कु इब्युस्त ।
- He gave me water to drink.
- उसले मलाई पानी पिलायो
- ʔumɛ̂m-ʔɛ ʔuʦɵ dʉ̂ːt bʌttɛ.
- उम्या:म्अ्य उच्यो द्यु:त् बत्त्य ।
- The mother nursed her child.
- आमाले बच्चालाई दूध पिलायो ।
-
bi Infinitive: बिन्य binɛ transitive verb
give. दिनु.
- kɛ̄m mʉpɛ-ɦɛm ʣɵnɛ binɛ mʌttʉ.
- क्याम् म्युप्यह्याम् ज्योन्य बिन्य मत्त्यु ।
- We have to give food to the workers.
- काम गर्नेहरुलाई खाना दिनुपर्छ ।
- ʔīn-po ghole bup.la-ɦɛm munu, ʔûŋ sakpu biŋʌje.
- इन्पो घोले बुप्लाह्याम् मुनु, उ:ङ् साक्पु बिङये ।
- You have many chicks, give me two.
- तपाईंसँग थुप्रै चल्लाहरु छन्, मलाई दुईवटा दिनुहोस् ।
-
bʉk Infinitive: बु:न्य bûːnɛ intransitive verb
give birth. जन्माउनु.
- ʔûŋ bʉkʌtʌ.
- उ:ङ् ब्युकत ।
- I gave birth.
- मैले जन्माएँ ।
- ghrôːt bʉktɛ.
- घ्रो:त् ब्युक्त्य ।
- The goat gave birth.
- बाख्रा बियायो ।
-
biŋ Infinitive: बुऽन्य būːnɛ intransitive verb
look nice. राम्रो देखिनु.
- taktibuŋ poɔttʉlo dēl, thūːnɛm ʔʌtha bʌ̄ŋ.
- ताक्तिबुङ् प्वात्त्युलो देल, थुऽन्याम् अथा बङ् ।
- When the rhododendrons bloom, the village and the forest look beautiful.
- लालीगुराँस फुल्दा बस्ती, अनि जङ्गल अति राम्रो देखिन्छ ।
-
bekt Infinitive: बे:न्य bêːnɛ transitive verb
pour in. हाल्नु.
- sāŋku-bi lēmpɛ bektu.
- साङ्कुबि लेम्प्य बेक्तु ।
- I pour sugar in the tea.
- चियामा चिनी हाल्छु ।
- ʔuŋʌ tokʦe-bi ku bektʌ.
- उङ तोक्चेबि कु बेक्त ।
- I poured water in the bamboo pitcher.
- मैले बाँसको जगमा पानी हालेँ ।
-
bɛnt Infinitive: ब्याइन्य bɛ̄inɛ transitive verb
put on, wear. लगाउनु.
- ʔuŋʌ ʣutʌ bɛ̂ntʌ.
- उङ जुत ब्या:न्त ।
- I wore shoes.
- मैले जुत्ता लगाएँ ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ sindur bɛ̂ntɛ.
- अम्अ्य सिन्दुर् ब्या:न्त्य ।
- He wore vermillion.
- उसले सिन्दुर लगायो ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ tilʌɦʌri bɛ̄ndʉ.
- अम्अ्य तिलहरि ब्यान्द्यु ।
- She wears a necklace.
- उसले तिलहरी लगाउँछ ।
-
bɵ Infinitive: ब्योन्य bɵnɛ intransitive verb
wear out (of cloth, thread). भुवा आउनु.
- sɵle bōːtɛnʌ tôː pɵnɛ munōːwɛ.
- स्योले बोऽत्यन तो: प्योन्य मुनोऽव्य ।
- The thread was worn out, and it became difficult to weave it.
- धागोको भुवा आएर तान बुन्न असजिलो भयो।
-
braŋ-si Infinitive: ब्रान्सिन्य brānsinɛ reflexive verb
be separated (animate). छुट्नु.
- ʔōːʦu ʔʌʣhɛ̄mnu brāŋsîitu.
- ओऽचु अझ्याम्नु ब्राङ्सि:इतु ।
- We parted last year.
- हामी पोहोर साल छुट्यौं ।
- ʔudhʌ̂m-bikʌʔʌ sakpu lɛ̄m brânsi.
- उध:म्बिकअ साक्पु ल्याम् ब्रा:न्सि ।
- The path forks at the ridge.
- डाँडाबाट दोबाटो छुट्छ ।
-
blʉm Infinitive: ब्लम्न्य blʌ̄mnɛ deponent verb
sink. डुब्नु.
- ʔûŋ ku-ʔɛ ʔiblʉmʌtʌ.
- उ:ङ् कुअ्य इब्ल्युमत ।
- I sank in the water.
- म पानीमा डुबेँ ।
- rɵ̂ː jâː mʉkilo ɦilo-ʔɛ ʔiblʌ̄mki.
- र्यो: या: म्युकिलो हिलोअ्य इब्लम्कि ।
- When we plant rice, our feet sink into the mud.
- धान रोप्दा (हाम्रो खुट्टासम्म) हिलोमा डुब्छौं ।
- ʔʌtêm-mîm nôː-ʔɛ ʔʌdhōŋ blʌ̂mtɛ.
- अते:म्मि:म् नो:अ्य अधोङ् ब्ल:म्त्य ।
- This year, I am heavily in debt.
- यसपालीको ऋणले टाउको डुब्यो ।
-
blaŋt Infinitive: ब्लान्य blāːnɛ transitive verb
decorate, dress up. सजाउनु, सिँगार पटार गर्नु.
- ʔʌ̄m-ʔɛ sʉribūːmɛ blântɛ.
- अम्अ्य स्युरिबुऽम्य ब्ला:न्त्य ।
- She dressed up the bride.
- उनले बेहुलीलाई सिँगारिन् ।
-
blaŋt-si Infinitive: ब्लान्सिन्य blānsinɛ reflexive verb
- ramris.phul bʌʣar khoɔ̂nnɛ blântɛsi.
- राम्रिस्फुल् बजार् ख्वा:न्न्य ब्ला:न्त्यसि ।
- Ramrisphul dressed up to go to the market.
- राम्रिस्फुल बजार जान सिँगार पटार गरिन् ।
- ʔûŋ was khoɔ̂nnɛ blānsiŋʌtʌ.
- उ:ङ् वास् ख्वा:न्न्य ब्लान्सिङत ।
- I dressed up to go to the waas celebration.
-
blɛtt-si Infinitive: ब्ल्या:न्सिन्य blɛ̂nsinɛ -
tell about oneself. आफ्नो वृतान्त सुनाउनु.
- kɛ̄m mʉkilo ɦʌs-bi blɛ̂nsinɛ munʉ.
- क्याम् म्युकिलो हस्बि ब्ल्या:न्सिन्य मुन्यु ।
- When we work, it is best not to call criticism upon ourselves.
- काम गरेपछि आलोचित हुने ठाउँ राख्नु हुन्न ।
- mʌbʌ̄ŋpɛ kɛ̄m mʉtɛnʌ ɦʌs-bi blɛ̂ntɛsi.
- मबङ्प्य क्याम् म्युत्यन हस्बि ब्ल्या:न्त्यसि ।
- When we do bad work, we are told off by people.
- नराम्रो काम गरेपछि आलोचित भयो।
-
blɛtt Infinitive: ब्ल्या:न्न्य blɛ̂nnɛ transitive verb
tell, explain. सुनाउनु, बताउनु.
- ʔʌnʌ̄m ʦûː-ʔɛ ghole kʌtha-ɦɛm blɛtthertɛ.
- अनम् चु:अ्य घोले कथाह्याम् ब्ल्यात्थेर्त्य ।
- A long time ago, grandfather used to tell a lot of stories.
- उहिले बाजेले धेरै कथाहरु सुनाउनु हुन्थ्यो ।
- purkha-ʔɛ tʌmrʌ blɛttʉ.
- पुर्खाअ्य तम्र ब्ल्यात्त्यु ।
- The priest explains the ancient rites.
- पुर्खाले मुन्धुम बताउँछ ।
-
blɵp Infinitive: ब्ल्वा:म्न्य bloɔ̂mnɛ intransitive verb
become crazy. बहुलाउनु.
- blɵptɛnʌ ʔutāːpŋʌ ʣeʣōːtɛ.
- ब्ल्योप्त्यन उताप्ङ जेजोऽत्य ।
- He became crazy and started talking to himself.
- बहुलेर अफै बोललीरहेको थियो ।
-
blɵp Infinitive: ब्ल्वा:म्न्य bloɔ̂mnɛ intransitive verb
become tangled. गुजुल्टिनु.
- sɵle blɵptɛnʌ ʔudûː ŋʌ muthɵ̂ŋwʌ.
- स्योले ब्ल्योप्त्यन उदु: ङ मुथ्यो:ङ्व ।
- The thread became tangled, and I could not find its end.
- धागो गुजुल्टिएर टुप्पा नै भेटाइन ।
-
blɵpt Infinitive: ब्ल्वा:म्न्य bloɔ̂mnɛ transitive verb
tangle. अल्झाउनु, गुजुल्ट्याउनु.
- ʦɵʦʦɵ-ɦɛm-ʔɛ sɵle bloɔptɛnu
- च्योच्च्योह्याम्अ्य स्योले ब्ल्वाप्त्यनु
- The children tangled the thread.
- केटाकेटीले धागो गुजुल्टाए ।
-
blɵm Infinitive: ब्ल्वाम्न्य bloɔ̄mnɛ deponent verb
potter about. अल्मलिनु.
- ʔʌmiski ʔʌ̄m blɵ̂mmestɛ.
- अमिस्कि अम् ब्ल्यो:म्मेस्त्य ।
- He was pottering around yesterday.
- हिजो ऊ अल्मलि रह्यो ।
- ʔʌmiski ʔûŋ ʔiblɵ̂mmestʌnʌ kɛ̄m mumûŋwʌ.
- अमिस्कि उ:ङ् इब्ल्यो:म्मेस्तन क्याम् मुमु:ङ्व ।
- I did no work yesterday as I was pottering about.
- हिजो म अल्मलिरहेकोले केहि काम गरिन ।
-
blɵmt Infinitive: ब्ल्वाम्न्य bloɔ̄mnɛ transitive verb
waste other people's time. अल्मलाउनु.
- ʔuŋʌ ʔʌdʌrʌm mubloɔ̄mdu.
- उङ अदरम् मुब्ल्वाम्दु ।
- I waste my friend's time.
- म साथीलाई अल्मलाउदिन ।
-
bɵnt Infinitive: ब्वाइन्य boɔ̄inɛ transitive verb
touch. छुनु.
- ʦɵʦʦɵ-ʔɛ mi boɔ̂ntɛnʌ koɔ̄r ʦhʉktɛ.
- च्योच्च्योअ्य मि ब्वा:न्त्यन क्वार् छ्युक्त्य ।
- The child touched the fire and got hurt.
- बच्चाले आगो छोएर घाउ भयो ।
- was nokʦho-ʔɛ jūŋkuluŋ boɔ̂ntɛ.
- वास् नोक्छोअ्य युङ्कुलुङ् ब्वा:न्त्य ।
- The priest touched the Yungkulung sacred stone.
- पुरोहितले भूमेथानको युङ्कुलुङ् छोयो ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ ʔibɵ̄ːstʌ.
- अम्अ्य इब्योऽस्त ।
- He touched me.
- उसले मलाई छुयो ।
-
bhip Infinitive: भ:म्न्य bhʌ̂mnɛ intransitive verb
shrink. खुम्चिनु.
- ʔʌ-gɵ bhiptɛ.
- अग्यो भिप्त्य ।
- My clothes shrank.
- मेरो लुगा खुम्चियो ।
-
bhipt Infinitive: भ:म्न्य bhʌ̂mnɛ transitive verb
fold (legs). खुम्च्याउनु.
roll up (sleeves). सुर्काउनु.
- baula bhʌpsʌ kɛ̄ːp sʉ̂rtɛ.
- बाुला भप्स क्याऽप् स्यु:र्त्य ।
- He rolled up his sleeves and washed the pot.
- बाहुलो सुर्काएर भाँडा माझ्यो ।
- ʔīːʦi ʔis-sɛ̂l bhʌpsʌ ʔipsîiti.
- इऽचि इस्स्या:ल् भप्स इप्सि:इति ।
- We slept with our legs bent.
- हामी खुट्टा खुम्चाएर सुत्यौं ।
- ʔuŋʌ ʔʌbaula bhʌptʌ.
- उङ अबाुला भप्त ।
- I rolled up my sleeves.
- मेरो बाहुलो सुर्काएँ ।
-
bhʉr Infinitive: भर्न्य bhʌ̄rnɛ intransitive verb
be angry. रिसिनु.
- khlêːp-kʌʔʌ ʔʌ̄m bhʉ̂rtɛ.
- ख्ले:प्कअ अम् भ्यु:र्त्य ।
- He got angry with the dog.
- ककुरदेखि ऊ रिसायो ।
-
bhʉrt Infinitive: भर्न्य bhʌ̄rnɛ transitive verb
scold. गाली गर्नु.
- jakki ʦɵʦʦɵ-ɦɛm bhʌ̄rnɛ munʉ.
- याक्कि च्योच्च्योह्याम् भर्न्य मुन्यु ।
- It is not good to scold small children.
- सानो केटाकेटीहरुलाई गाली गर्नु हुँदैन ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ ʔûŋ ʔibhʉrʌtʌ.
- अम्अ्य उ:ङ् इभ्युरत ।
- He scolded me.
- उसले मलाई गाली गर्यो ।
- jûː ghroktɛ̂m-kʌ ʔumɛ̂m-ʔɛ ʦɵʦʦɵ bhʌ̂rtɛ.
- यु: घ्रोक्त्या:म्क उम्या:म्अ्य च्योच्च्यो भ:र्त्य ।
- The mother scolded the child for throwing the food.
- खाना फालेकोले आमाले बच्चालाई गाली गर्यो ।
-
bhak Infinitive: भा:न्य bhâːnɛ intransitive verb
go. जानु.
- ʔʌ̄m sʌ̄ŋ lɵ̂ːk-bi bhāːtɛ.
- अम् सङ् ल्यो:क्बि भात्य ।
- He went to fetch firewood.
- ऊ दाउरा लिन गयो ।
- ʦar ʣēːtɛlo ʔûŋ ʔiskul-bi ʦɵʦʦɵ lɵ̂ːk bhʌŋʌtʌ.
- चार् जेऽत्यलो उ:ङ् इस्कुल्बि च्योच्च्यो ल्यो:क् भङत ।
- I went to fetch children at school at four o'clock.
- चार बजे स्कुलमा बच्चा लिन गएँ ।
- ʣɵ̂n bhāːtɛ.
- ज्यो:न् भात्य ।
- He went to eat.
- धेरै खाइ पुग्यो ।
- koktʌ̄mbe rôːlʌ ɦîː bhāːtɛnʌ mistɛ.
- कोक्तम्बे रो:ल हि: भात्यन मिस्त्य ।
- The langur fell off the cliff and died.
- ढेँडु बाँदर भिरबाट लडेर मर्यो ।
-
bhaŋt Infinitive: भान्य bhāːnɛ transitive verb
boil, cook (for a long time). उसिन्नु.
- ʔuŋʌ khos bhāndu.
- उङ खोस् भान्दु ।
- I am cooking taro.
- पिँडालु उसिन्छु ।
-
bhʉkt Infinitive: भु:न्य bhûːnɛ deponent verb
explode, shatter. फुट्नु, पङ्किनु.
- ʔʌnɵ̂l bʌm bhuktɛ.
- अन्यो:ल् बम् भुक्त्य ।
- A bomb exploded today.
- आज बम्ब पङ्कियो ।
- mi-ʔɛ ɦʉstɛlo tēr bhuktɛ.
- मिअ्य ह्युस्त्यलो तेर् भुक्त्य ।
- The fire burned the bamboo, and it shattered.
- आगोले डढ्दा बाँस पङ्कियो ।
-
bhʉkt Infinitive: भु:न्य bhûːnɛ deponent verb
ferment (alcohol). उठ्नु (जाँड).
- ʦi bhuktɛ.
- चि भुक्त्य ।
- The alcohol fermented.
- ओथारो लगाएको जाँड उठ्यो ।
-
bher Infinitive: भेर्न्य bhērnɛ intransitive verb
fly. उड्नु.
- dhôːp bhêrtɛlo ʔʌtha bîŋtɛ.
- धो:प् भे:र्त्यलो अथा बि:ङ्त्य ।
- When the lophophorus flew off, it looked very beautiful.
- डाँफे उड्दा अति राम्रो देखियो ।
- ʔʌ̄msu kîitinʌ muddʌ mʉssulo ʔus-sʌmpʌti bhêrtɛ.
- अम्सु कि:इतिन मुद्द म्युस्सुलो उस्सम्पति भे:र्त्य ।
- They had a dispute and spent all their money on a lawsuit.
- उनीहरु झगडा गरेर मुद्दा खेल्दा उनीहरुको सम्पति सक्यो ।
-
bhert Infinitive: भेर्न्य bhērnɛ transitive verb
cause to fly. उडाउनु.
- blôːʣhūŋ-ʔɛ kʌ̄mpo ʦhana bhêrtɛ.
- ब्लो:झुङ्अ्य कम्पो छाना भे:र्त्य ।
- The storm blew the roof off the house.
- हुरीबतासले घरको छानो उडायो ।
-
bhin Infinitive: भैन्य bhʌ̄inɛ intransitive verb
be filled. भर्नु.
- gagri-bi ku bhīːstɛ.
- गाग्रिबि कु भिऽस्त्य ।
- The water filled the pitcher.
- गाग्रीमा पानी भरियो ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ gagri-bi ku bhʌ̄i mʉ̂ːtɛ.
- अम्अ्य गाग्रिबि कु भै म्यु:त्य ।
- He filled the pitcher with water.
- उसले गाग्रीमा पानी भरायो ।
-
bhɵkt Infinitive: भो:न्य bhôːnɛ transitive verb
repair, patch. टाल्नु.
- ʔuŋʌ ghɛ̄ipɛ ʔʌgɵ bhoktu.
- उङ घ्याइप्य अग्यो भोक्तु ।
- I darn the holes in my clothes.
- म मेरो फुटेको लुगा टाल्छु ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ bhreçpɛ ʔugɵ bhoktɛ.
- अम्अ्य भ्रेह्इप्य उग्यो भोक्त्य ।
- He patched his torn clothes.
- उसले फाटेको लुगा टाल्यो ।
-
bhɛ̂m.thi Infinitive: भ्या:म्थिन्य bhɛ̂m.thinɛ intransitive verb
be tangled. अल्झिनु.
- sʌ̄ŋ-bi khɵstʌlo lʌɦʌrʌ-bi bhɛ̂mthiŋʌtʌnʌ ʔʌlʌ̄ŋ rîlsuŋtʌ.
- सङ्बि ख्योस्तलो लहरबि भ्या:म्थिङतन अलङ् रि:ल्सुङ्त ।
- As I was going to fetch firewood, my feet caught in a vine and I stumbled and dropped my basket.
- दाउरामा जाँदा लहरामा अल्झेर लड्दा डोको गुल्ट्याई पठाएँ ।
-
bhɛp Infinitive: भ्या:म्न्य bhɛ̂mnɛ intransitive verb
broaden. फराकिलो हुनु.
- tɛ khos-phôː dʌlâŋ bhɛ̂ːp.
- त्य खोस्फो: दला:ङ् भ्या:प् ।
- This yam leaf will grow (wider) soon.
- यो पिँडालुको पात चाँडै बढ्छ ।
- lɛ̄m bhɛptɛ.
- ल्याम् भ्याप्त्य ।
- The path widened.
- बाटो फराकिलो भयो ।
-
bhɛpt Infinitive: भ्या:म्न्य bhɛ̂mnɛ transitive verb
catch, hit or cut in a spinning motion. अल्झिनु, भेटाउनु, फाँड्नु.
- lɛ̄m mʌgɵ̂ːkde-lʌ khoɔ̂iŋʌ-kho lʌɦʌrʌ-ʔɛ ʔûŋ ʔibhɛ̂mŋʌ.
- ल्याम् मग्यो:क्देल ख्वा:इङखो लहरअ्य उ:ङ् इभ्या:म्ङ ।
- If I don't stay on the path I will catch my foot in a vine.
- बाटो नभएकोमा गएमा लहराले मलाई अल्झाउँछ ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ dokosi ʣɵpɛ ghegʉmɛ rʌpʦu-ʔɛ bhɛptɛ.
- अम्अ्य दोकोसि ज्योप्य घेग्युम्य रप्चुअ्य भ्याप्त्य ।
- He hit the birds that were eating the corn with a stick.
- उसले मकै खाने कोकलेलाई झट्टीले हान्यो ।
- ʔuŋʌ thōːmɛ bhɛptʌnʌ ʔʌdhōŋ ŋêi.
- उङ थोऽम्य भ्याप्तन अधोङ् ङे:इ ।
- I got a headache
- सिया लागे टाउको दुख्छ ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ risku bhɛptɛ.
- अम्अ्य रिस्कु भ्याप्त्य ।
- He got wet because of the dew.
- ऊ सितले भिज्यो ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ bêːlʌ-ʔɛ kerōŋ bhɛptɛ.
- अम्अ्य बे:लअ्य केरोङ् भ्याप्त्य ।
- He harvested peas with a sickle.
- उसले केराउको झाङ् हँसियाले फाँड्यो ।
- bʌ̂i binɛ ʔʌ̄m-ʔɛ ghas bhɛptɛ.
- बै: बिन्य अम्अ्य घास् भ्याप्त्य ।
- He cut grass to give to the cows.
- गाईलाई दिनलाई घाँस फाँड्यो ।
-
bhrek Infinitive: भ्रे:न्य bhrêːnɛ transitive verb
scratch around. खोस्रनु.
- phɵ-ʔɛ bhrêːktɛnʌ pūŋmɛpo ʔusɛ̄m lɛ̄ːstɛ.
- फ्योअ्य भ्रे:क्त्यन पुङ्म्यपो उस्याम् ल्याऽस्त्य ।
- The chicken scratched around the flower and it came out at the root.
- कुखुराले खोस्राएर फूलको जरा निस्कियो ।
-
bhret Infinitive: भ्रे:न्न्य bhrênnɛ transitive verb
fall to pieces (plaster on the wall), become worn out. फाट्नु ।.
- ʔʌgɵ bhrestɛ.
- अग्यो भ्रेस्त्य ।
- My clothes became worn.
- मेरो लुगा फाट्यो ।
- kɛ̄m mʉkilo gɵ bhrêi.
- क्याम् म्युकिलो ग्यो भ्रे:इ ।
- When we work, our clothes wear out.
- काम गर्दा लुगा फाट्छ ।
- klênpɛ kʌ̄m bhrêi.
- क्ले:न्प्य कम् भ्रे:इ ।
- The plastered floors of houses crack.
- लिपेको घर उप्किन्छ ।
- ʔuŋʌ gɵ bhredu.
- उङ ग्यो भ्रेदु ।
- I wore out my clothes.
- म लुगा फटाउँछु ।
-
bhreŋ Infinitive: भ्रेऽन्य bhrēːnɛ intransitive verb
be lazy. अल्छी गर्नु.
- ʔʌnɵ̂l diʦʦhɛ dʌla phûːnɛ bhreŋʌtʌ.
- अन्यो:ल् दिच्छ्य दला फु:न्य भ्रेङत ।
- This morning, I was too lazy to get up early.
- आज बिहान सबेरै उठ्न अल्छी गरेँ ।
- ʔʌ̄m bhrêŋtɛ.
- अम् भ्रे:ङ्त्य ।
- He was lazy.
- ऊ अल्छि गर्यो ।
-
bhrɵk Infinitive: भ्रो:न्य bhrôːnɛ transitive verb
break. फुट्नु.
- jʌkʌ̂m lūŋ bhrôːnɛ mʌçpɛ gɵ.
- यक:म् लुङ् भ्रो:न्य मह्इप्य ग्यो ।
- That boulder has to be broken.
- त्यो ढुङ्गा फुटाउनु पर्नेछ ।
- phɵpoti ɦʉ̂mtɛnʌ brɵktɛ.
- फ्योपोति ह्यु:म्त्यन ब्र्योक्त्य ।
- The egg fell and broke.
- कुखुराको अण्डा खसेर फुट्यो ।
-
bhrɵt Infinitive: भ्र्वा:न्न्य bhroɔ̂nnɛ intransitive verb
cry out, shout. कराउनु.
- solʌri ʔusominɛ mʌri bhrɵstɛ.
- सोलरि उसोमिन्य मरि भ्र्योस्त्य ।
- The jackal howled loudly in the evening.
- बेलुका स्याल धेरै करायो ।
-
bhrɵtt Infinitive: भ्र्वा:न्न्य bhroɔ̂nnɛ transitive verb
call. बोलाउनु.
- ʔʌ̄m-ʔɛ ʔusominɛ gɵ̄ːthɛ-bi bat mʉnɛ ʔibhrɵstʌ.
- अम्अ्य उसोमिन्य ग्योऽथ्यबि बात् म्युन्य इभ्र्योस्त ।
- He called me into the cowshed in the evening to talk.
- उसले बेलुका गोठमा कुरा गर्नु बोलायो ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ mɵ̂l mʉk-bi ʔibhrɵstʌ.
- अम्अ्य म्यो:ल् म्युक्बि इभ्र्योस्त ।
- He called me for a talk.
- उसले सल्लाह गर्न बोलायो ।
- sʉ̂r kɛ̄m-bi khɵle jɵsmɛs mʌnʌ keramada bhroɔ̂nnɛ mʌttʉ.
- स्यु:र् क्याम्बि ख्योले य्योस्म्यास् मन केरामादा भ्र्वा:न्न्य मत्त्यु ।
- We have to invite all our paternal and maternal relatives to the wedding ceremony.
- विवहामा सबै छोरीचेली र मावालीहरुलाई निम्तो दिनु पर्छ ।
-
bhlitt Infinitive: भ्ल:न्न्य bhlʌ̂nnɛ deponent verb
boil. उम्लनु.
- ʔuŋʌ ku bhlʌ̂i mudu.
- उङ कु भ्लै: मुदु ।
- I boil the water.
- पानी उम्लन लगाउँछु ।
- ku bhlʌttʉ.
- कु भ्लत्त्यु ।
- The water is boiling.
- पानी उम्लन्छ ।
- dʉ̂ːt khʌpkilo bhlʌçkhʌ mʌ̂nnɛ munʉ.
- द्यु:त् खप्किलो भ्लह्इख म:न्न्य मुन्यु ।
- When we boil milk, it should not boil over.
- दूध उमाल्दा पोखिनु हुँदैन ।
- bhlʌçpɛ ku.
- भ्लह्इप्य कु ।
- boiling water.
- उम्लेको पानी ।
- ɦal ɦʌ̄lsilo bʌjʌ-lʌkʌ mʉndʉm mʌri bhlʌtnu.
- हाल् हल्सिलो बयलक म्युन्द्युम् मरि भ्लत्नु ।
- It the hot season, winged termites fly out of the ground.
- गर्मी याममा जमीनबाट धेरै छिचिमिरो निस्कन्छन् ।
-
bhlept Infinitive: भ्ले:म्न्य bhlêmnɛ transitive verb
flatten to the ground. ढलाउनु, ढाल्नु.
- ʔuŋʌ dhōːʦer bhleptʌ.
- उङ धोऽचेर् भ्लेप्त ।
- I flattened the wheat.
- मैले गहुँ ढलाएँ ।
- ʣhūŋ-ʔɛ mʌkʌi mʌri bhleptɛ.
- झुङ्अ्य मकै मरि भ्लेप्त्य ।
- The wind flattened the maize.
- हावाले मकै धेरै ढाल्यो ।
-
bhɵpt Infinitive: भ्वा:म्न्य bhoɔ̂mnɛ transitive verb
cover with an extra layer. पीँध लाउनु, ढाक्नु.
- ʔʌ̄m-ʔɛ lʌ̄ŋ bhoɔptɛ.
- अम्अ्य लङ् भ्वाप्त्य ।
- He wove an extra layer into the bottom of the basket.
- उसले डोको पीँध बुन्यो ।
- paktʌsi-ʔɛ sʌ̄ŋ bhoɔpkhʌtɛ.
- पाक्तसिअ्य सङ् भ्वाप्खत्य ।
- The vine (Holboellia latifolia) grew over the tree.
- गुफ्लाले रुखलाई ढाक्यो ।
- joʦʌm-ʔɛ kʌwʌ bhoɔpkhʌtɛ.
- योचम्अ्य कव भ्वाप्खत्य ।
- The knotweed grew all over the river.
- ठोट्नेले खोलालाई ढाकेको छ ।
-
bhɵr Infinitive: भ्वार्न्य bhoɔ̄rnɛ intransitive verb
grow. बढ्नु.
- ʔɛ̂ntosobâm ʦɵʦʦɵ dʌla-ŋʌ bhoɔ̄rnu.
- अ्या:न्तोसोबा:म् च्योच्च्यो दलाङ भ्वार्नु ।
- Nowadays children grow fast.
- आजकालको केटाकेटीहरु चाँडै बढ्छन् ।
- jʉnɛm-bi sʌ̄ŋ-ɦɛm dʌla bhoɔ̄rnu.
- य्युन्याम्बि सङ्ह्याम् दला भ्वार्नु ।
- In summer, the trees grow fast.
- वर्षामा रुखहरु चाँडै बढ्छन् ।
- ʣhūŋ patʌlo gɵ-mîm-ʔɛ ʣhestʉ lɛm thikilo ʔik-sôm bhoɔ̄r.
- झुङ् पातलो ग्योमि:म्अ्य झेस्त्यु ल्याम् थिकिलो इक्सो:म् भ्वार् ।
- Because of the thin air, we breathe more heavily in the mountains.
- हावा पातलो भएकोले लेकमा हिँड्दा श्वास बढ्छ ।
-
bhak (jêm) Infinitive: ये:म् भा:न्य jêm bhâːnɛ intransitive verb
be enough. पग्दो हुनु ।.
- ʔʌtêm rāːru jêm bhāːtɛ.
- अते:म् रारु ये:म् भात्य ।
- We had enough seedlings this year.
- यो साल बिउँ पुग्दो थियो ।
|
