Index |
m |
mʉtt (ʦɵ) mʉtt (ʦhēl) mʉtt (ʣɛ) mʉtt (dûː) mʉtt (nôː) mʉtt (nɵ) mʉ (blɛ̂ː) mʉt-si mʉtt-si mit mʉt mʉtt mipt-si mipt mimt-si mimt mʉrt mim-khʌ mu mel min mɵkt mɵŋ mɵŋ mɛt mɛtt mɛpt mɛr mɛl mʉtt-si (mɛ̄lmʉl) mʉ-si mʉ mɵ mɵt mɵp mɵp mɵpt mʉtt (ɦoɔ̄i)
|
-
mʉtt (ʦɵ) Infinitive: च्यो म:न्न्य ʦɵ mʌ̂nnɛ -
have a child. बच्चा जन्मनु.
- ʔuʦɵ mâŋ mʌttɛ? ʔuʦɵ melsem mʌttɛ.
- उच्यो मा:ङ् मत्त्य? उच्यो मेल्सेम् मत्त्य ।
- What did he have? He had a girl.
- उसको बच्चा के जन्म्यो? उसको बच्चा छोरी जन्म्यो ।
- ʔʌ̄m-po ʔuʦɵ melsem mʌttɛ.
- अम्पो उच्यो मेल्सेम् मत्त्य ।
- He had a girl.
- उसको बच्चा (छोरी) जन्मियो ।
-
mʉtt (ʦhēl) Infinitive: छेल् म:न्न्य ʦhēl mʌ̂nnɛ -
not bear good fruits. नफल्नु, छिमले हुनु.
- rɵ̂ː ʦhēl mʌttɛ.
- र्यो: छेल् मत्त्य ।
- The rice yield was bad.
- धान फलेन ।
-
mʉtt (ʣɛ) Infinitive: ज्य म:न्न्य ʣɛ mʌ̂nnɛ -
have a good crop yield. बाली सप्रनु.
- ʔʌtêm bʌ̄ŋpɛ ʣɛ mʌttɛ.
- अते:म् बङ्प्य ज्य मत्त्य ।
- This year the crop yield was good.
- यो साल राम्रो अन्न सप्र्यो ।
-
mʉtt (dûː) Infinitive: दु: म:न्न्य dûː mʌ̂nnɛ -
start. शुरु गर्नु.
- ʔuŋʌ lêl mʉnɛ dûː mʌttu.
- उङ ले:ल् म्युन्य दु: मत्तु ।
- I start singing.
- म गीत गाँउन शुरु गर्छु ।
- ʔīːʦi-ʔɛ kɛ̄m dûː mʉʦi.
- इऽचिअ्य क्याम् दु: म्युचि ।
- We start working.
- हामी काम शुरु गर्छौं ।
See:
-
mʉtt (nôː) Infinitive: नो: म:न्न्य nôː mʌ̂nnɛ -
punish, fine. तिराउनु.
- ʔubʌ̂i-ʔɛ ɦʌspo bali kʉtnu mʌnʌ nôː mʌttɛnu.
- उबै:अ्य हस्पो बालि क्युत्नु मन नो: मत्त्यनु ।
- His cows ate other people's crops and he was fined.
- उसको गाईले अर्काको बाली खाएर उसलाई आर्मल् तिरायो ।
-
mʉtt (nɵ) Infinitive: न्यो म:न्न्य nɵ mʌ̂nnɛ -
bear good fruits. फलाइलो हुनु.
- rɵ̂ː nɵ mʌttɛ
- र्यो: न्यो मत्त्य
- The rice crop was good.
- धान फलाइलो भयो ।
-
mʉ (blɛ̂ː) Infinitive: ब्ल्या: म्युन्य blɛ̂ː mʉnɛ -
criticize. आलोचना गर्नु.
- ʔʌ̄m-po ʔublɛ̂ː mʉtnu.
- अम्पो उब्ल्या: म्युत्नु ।
- They criticized him.
- उसको आलोचना गरे ।
-
mʉt-si Infinitive: म:न्सिन्य mʌ̂nsinɛ reflexive verb
cause oneself to be. बन्नु. pretend to be. फुर्ती लाउनु.
- bʌ̄ŋpɛ mʌ̂ntɛsi.
- बङ्प्य म:न्त्यसि ।
- She made herself beautiful.
- उनी राम्री बनिन् ।
- ʦɛppɛ mumʌ̂nsije, ɦʌsʔɛ sēmlʌ ʔimʌçki.
- च्याप्प्य मुम:न्सिये, हस्अ्य सेम्ल इमह्इकि ।
- Don't pretend to be competent, people will laught at us.
- फुर्ती नलाऊ, मन्छेले खिस्याउँछ ।
-
mʉtt-si Infinitive: म:न्सिन्य mʌ̂nsinɛ reflexive verb
-
mit Infinitive: म:न्न्य mʌ̂nnɛ intransitive verb
die. मर्नु.
- ʔʌ̄m mumiswɛ.
- अम् मुमिस्व्य ।
- He did not die.
- ऊ मरेन ।
- noɔ̄mʔɛ sāŋ mistɛ.
- न्वाम्अ्य साङ् मिस्त्य ।
- The grass died from the heat.
- घामले झार मर्यो ।
-
mʉt Infinitive: म:न्न्य mʌ̂nnɛ transitive verb
causative. बनाउनु.
-
mʉtt Infinitive: म:न्न्य mʌ̂nnɛ transitive verb
causative.
-
mipt-si Infinitive: म:म्सिन्य mʌ̂msinɛ reflexive verb
swarm together (of bees). गोला बस्नु.
- sʌ̄ŋ-bi sʉ̂r mʌpsipɛ munu.
- सङ्बि स्यु:र् मप्सिप्य मुनु ।
- The bees are swarming in the tree.
- रुखमा मौरीको गोला बसेको छ ।
-
mipt Infinitive: म:म्न्य mʌ̂mnɛ transitive verb
swarm, join forces. छोप्नु, झुट्टिनु.
- biskei ʦhʉkpɛ rɵbe-ʔɛ ʔʌ̄m mʌptɛnu.
- बिस्केइ छ्युक्प्य र्योबेअ्य अम् मप्त्यनु ।
- The hornets that were disturbed swarmed him.
- बिच्किएको अरिङ्गालले उसलाई छोप्यो ।
- khɵle-ʔɛ kɛ̄m mʌpki-kho dʌla nēr.
- ख्योलेअ्य क्याम् मप्किखो दला नेर् ।
- If we all work together, it will be finished soon.
- सबैजना काममा झुट्टियौं भने काम चाँडो सिद्धिन्छ ।
-
mimt-si Infinitive: मम्सिन्य mʌ̄msinɛ reflexive verb
think. लाग्नु, ठान्नु, भन्ठान्नु.
- ʦɵʦʦɵ muŋʌtʌlo bhʌ̄ŋte ʦēiwʌsukho nōːwɛ rʌ̄iʦhʌ mʌ̄msiŋʌ.
- च्योच्च्यो मुङतलो भङ्ते चेइवसुखो नोऽव्य रैछ मम्सिङ ।
- I think to myself "It would have been good if I had studied hard as a child".
- सानो छँदा राम्ररी सिकेको भए राम्रो हुन्थ्यो भन्ने लाग्छ ।
- ʔʌmɛ̂m-po ʔugɵ mʌ̄msiŋʌtʌnʌ tûŋtʌ.
- अम्या:म्पो उग्यो मम्सिङतन तु:ङ्त ।
- I thought: "These are my mother's clothes" and kept them.
- मेरो आमाको लुगा भन्ठानेर राखेँ ।
- ʔiɦōːtɛ mʌ̄msiŋʌtʌ ʔithɵrsestʌ.
- इहोऽत्य मम्सिङत इथ्योर्सेस्त ।
- I thought to myself "you came" and I was very happy.
- तिमी आयौ भन्ठानेर खुशी भएँ ।
-
mimt Infinitive: मम्न्य mʌ̄mnɛ transitive verb
think about. सोच्नु.
- ʔuŋʌ ʔʌjɛʦhɛ mʌ̂mtʌ.
- उङ अय्यछ्य म:म्त ।
- I thought about my lover.
- मैले प्रेमिकालाई सम्झें ।
- ɦēːsʌ kɛ̄m mʉnɛ mʌ̄mdu ɦe muŋʌ.
- हेऽस क्याम् म्युन्य मम्दु हे मुङ ।
- I am thinking about how to do the work.
- कसरी काम गर्ने? सोची रहेको छु ।
- jɛʦhɛ-ʔɛ mʌ̂mtɛ khi, ɦidimɛ mʌttɛ.
- य्यछ्यअ्य म:म्त्य खि, हिदिम्य मत्त्य ।
- As his lover thought about him, he hiccupped.
- मायालुले संझ्यो कि बाडुली लाग्यो ।
-
mʉrt Infinitive: मर्न्य mʌ̄rnɛ transitive verb
suspect. शङ्क गर्नु.
- ʔugɵ ʣhɛ̂mtɛlo ʔʌ̄m-ʔɛ miːlâm dēlbîm ɦʌs mʌ̂rtɛnu.
- उग्यो झ्या:म्त्यलो अम्अ्य मिऽला:म् देल्बि:म् हस् म:र्त्यनु ।
- When his clothes disappeared, he suspected the people from the lower village.
- उसको लुगा हराउँदा तल्लो गाउँको मान्छेहरुलाई शङ्क गर्यो ।
-
mim-khʌ Infinitive: मिम्खन्य mīm-khʌnɛ -
recall. सम्झनु.
- ʔʌ̄m-ʔɛ ʦɛ̂mɦɵːtɛ̂m brâː mʌ̂mkhʌtɛ.
- अम्अ्य च्या:म्ह्योऽत्या:म् ब्रा: म:म्खत्य ।
- He recalled the things he had forgotten.
- बिर्सेको कुरा सम्झ्यो ।
-
mu Infinitive: मुन्य munɛ intransitive verb
be (animate), remain. हुनु, बस्नु.
- ʔûŋ sʌɦʌr-bi saknɵ̂l muŋʌtʌ.
- उ:ङ् सहर्बि साक्न्यो:ल् मुङत ।
- I stayed in town for two days.
- म शहरमा दुई दिन बसेँ ।
- ʔīn khɛ-bi ʔimu?
- इन् ख्यबि इमु?
- Where do you live?
- तिमी कहाँ बस्छौ ?
- ʔên nʉpɛ ʔimuni ʔo ?
- ए:न् न्युप्य इमुनि ओ ?
- Are you well?
- तपाईंहरु सन्चै हुनुहुन्छ ?
-
mel Infinitive: मेल्न्य mēlnɛ transitive verb
bend (crops). ढलाउनु. heal (by a shaman). धामीले फुक्न.
- mos-ʔɛ dhōːʦer mêltɛ.
- मोस्अ्य धोऽचेर् मे:ल्त्य ।
- The bear bent the wheat stalks.
- भालुले गहुँ सोतर पार्यो ।
- ʣhūŋ-ʔɛ rɵ̂ː mêltɛ.
- झुङ्अ्य र्यो: मे:ल्त्य ।
- The wind bent the rice stalks.
- हावाले धान ढलायो ।
- nokʦho-ʔɛ thōːmɛ mêltɛ.
- नोक्छोअ्य थोऽम्य मे:ल्त्य ।
- The shaman healed the (malignant) humor.
- धामीले सिया मन्सायो ।
-
min Infinitive: मैन्य mʌ̄inɛ intransitive verb
be cooked. पाक्नु.
- jûː mīːstɛ.
- यु: मिऽस्त्य ।
- The meal is ready.
- भात पाक्यो ।
- ʔʌsɵ mīːskhɵstɛ māːjo lʉ mulettu.
- अस्यो मिऽस्ख्योस्त्य मायो ल्यु मुलेत्तु ।
- I am numb, I feel nothing.
- उसको मासु मरि सक्यो केहि महसुस गर्दैन ।
-
mɵkt Infinitive: मो:न्य môːnɛ transitive verb
soak. भिजाउनु.
- ʔuŋʌ ʔʌgɵ moktu.
- उङ अग्यो मोक्तु ।
- I soak my clothes.
- म मेरो लुगा भिजाउँछु ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ rɵ̂ːrāːru moktɛ.
- अम्अ्य र्यो:रारु मोक्त्य ।
- He soaked the rice seeds.
- उसले धानको बिऊ भिजायो ।
-
mɵŋ Infinitive: मोऽन्य mōːnɛ intransitive verb
dream. सपना देख्नु.
- bʌ̄ŋpɛ semɵ mɵŋʌtʌ.
- बङ्प्य सेम्यो म्योङत ।
- I had a nice dream.
- मैले राम्रो सपना देखेँ ।
-
mɵŋ Infinitive: मोऽन्य mōːnɛ intransitive verb
be large, thick. ठूलो हुनु, बढ्नु.
- jʉnɛm-bi jôː mōŋpɛ ʦhûː.
- य्युन्याम्बि यो: मोङ्प्य छु: ।
- The river is very large in summer time.
- वर्षा याममा नदी ठूलो हुन्छ ।
- ghorapo ʔumêr sōŋpɛ mʌnʌ mōŋpɛ mʌttʉ.
- घोरापो उमे:र् सोङ्प्य मन मोङ्प्य मत्त्यु ।
- The tail of a horse is long and thick.
- घोडाको पुच्छर लामो र ठूलो हुन्छ ।
- bhʌ̂l jāːtɛ kʌwʌ mɵ̂ŋtɛ.
- भ:ल् यात्य कव म्यो:ङ्त्य ।
- With the flood, the river grew large.
- बाढी आउँदा खोला बढ्यो ।
-
mɛt Infinitive: म्या:न्न्य mɛ̂nnɛ intransitive verb
be erased, be wiped out. मेट्नु.
- wɵ jāːtɛlo, ɦʌs-po jûː mɛstɛ.
- व्यो यात्यलो, हस्पो यु: म्यास्त्य ।
- When it rained, the footprints were wiped away.
- पानी पर्दा मान्छेको पाइलो मेटियो ।
-
mɛtt Infinitive: म्या:न्न्य mɛ̂nnɛ transitive verb
wipe out, erase. मेटाउनु.
- wɵʔɛ phʌ̄rki mɛttɛ.
- व्योअ्य फर्कि म्यात्त्य ।
- The rain washed away the dust.
- आकाशको पानीले धुलो मेटायो ।
- masʈʌrʔɛ kalopaʈi-bîm ʔʌʦhēr mɛttɛ.
- मास्टर्अ्य कालोपाटिबि:म् अछेर् म्यात्त्य ।
- The teacher erased the letters on the blackboard.
- शिक्षकले कालोपाटीको अक्षर मेट्यो ।
-
mɛpt Infinitive: म्या:म्न्य mɛ̂mnɛ transitive verb
uproot (carelessly, in a hurry). उखेल्नु.
- ʔʌ̄m-ʔɛ lūːʣʌ rāːru mɛpsʌ têltɛ.
- अम्अ्य लुऽज रारु म्याप्स ते:ल्त्य ।
- He pulled up the millet seedlings.
- उसले कोदोको बीउ मर्काउदै उखेल्यो ।
- melsem-su kîitilo dhōːsʌm-kʌ mɛ̂ːp lʉ̂iti.
- मेल्सेम्सु कि:इतिलो धोऽसम्क म्या:प् ल्यु:इति ।
- When the girls fought, they pulled out each other's hair.
- आईमाईहरुले एक-अर्काको कपाल निमोठा निमोठ गरे।
Syn: ter
-
mɛr Infinitive: म्यार्न्य mɛ̄rnɛ deponent verb
feel nauseous. बढी खाएर वाक्क हुनु.
- ʔʌ̄m poksɵʔɛ mɛ̂rtɛ.
- अम् पोक्स्योअ्य म्या:र्त्य ।
- He felt sick after eating too much pork.
- उसलाई मासुले वाक्कै भयो ।
Syn: ŋel
-
mɛl Infinitive: म्याल्न्य mɛ̄lnɛ transitive verb
stir. मस्काउनु.
- ʔʌ̄m-ʔɛ lūːʣʌ jûː mɛ̂ltɛ.
- अम्अ्य लुऽज यु: म्या:ल्त्य ।
- He stirred the millet porridge.
- उसले कोदोको ढिँडो मस्कायो ।
-
mʉtt-si (mɛ̄lmʉl) Infinitive: म्याल्म्युल् म:न्सिन्य mɛ̄lmʉl mʌ̂nsinɛ -
be ashamed. अनुहार खस्किनु.
- ʔʌ̄m-ʔɛ ʣhola ʦɛ̂mtɛ mʌnʌ kʌ̄m ɦōːtɛnʌ mɛ̄lmʉl mʌ̂ntɛsi.
- अम्अ्य झोला च्या:म्त्य मन कम् होऽत्यन म्याल्म्युल् म:न्त्यसि ।
- He lost the bag, and as he came home he felt ashamed of himself.
- झोला हराएर घर आउँदा उसको अनुहार खस्किएको थियो ।
-
mʉ-si Infinitive: म्यु:न्सिन्य mʉ̂nsinɛ -
- ʔɛ̂ntosoba ɦɛpi kɛ̄m mʉ̂nsi.
- अ्या:न्तोसोबा ह्यपि क्याम् म्यु:न्सि ।
- These days a lot of work gets done.
- आजकाल निकै काम गरिन्छ ।
-
mʉ Infinitive: म्युन्य mʉnɛ transitive verb
do. गर्नु.
- ʔuŋʌ bhēŋsi ɦilei mʌŋʌ.
- उङ भेङ्सि हिलेइ मङ ।
- I plough the rice field.
- म खेत हिल्याउँछु ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ bʌ̄ŋpɛ lêl mɛ.
- अम्अ्य बङ्प्य ले:ल् म्य ।
- He sings nice songs.
- उसले राम्रो गीत गाउँछ ।
- ʔʌ̄m-ʔɛ ʦɛnʉpɛ brâː mʉtɛ.
- अम्अ्य च्यन्युप्य ब्रा: म्युत्य ।
- He made a nice speech.
- उसले मीठो कुरा गर्यो ।
-
mɵ Infinitive: म्योन्य mɵnɛ intransitive verb
vomit. छाद्नु, बान्त गर्नु.
- ʔʌ̄m ŋestɛlo mōːtɛ.
- अम् ङेस्त्यलो मोऽत्य ।
- When he was sick, he vomited.
- ऊ बिरामी हुँदा छाद्यो ।
- ʔʌ̄m mōːtɛ ghrāːtɛ.
- अम् मोऽत्य घ्रात्य ।
- He vomited a lot.
- ऊ छाद्यो ।
-
mɵt Infinitive: म्वा:न्न्य moɔ̂nnɛ transitive verb
be finished (food). सकिनु.
- ghiu jo mɵstɛ bîrmɵ jo khɵstɛ.
- घिउ यो म्योस्त्य बि:र्म्यो यो ख्योस्त्य ।
- The butter is finished, the cat went away.
- घिउ पनि सक्यो बिरालो पनि गयो ।
- ʔispɵ-ʔɛ ʣɛ mɵ̂ːtɛ.
- इस्प्योअ्य ज्य म्यो:त्य ।
- The mouse finished off the grains.
- मुसोले अन्न सिद्ध्यायो ।
Syn: ner
-
mɵp Infinitive: म्वा:म्न्य moɔ̂mnɛ transitive verb
grope, stroke. छाम्नु, सुम्सुम्याउनु.
- ʔuŋʌ kɵ mʌtoɔçpɛ-bi moptʌ.
- उङ क्यो मत्वाह्इप्यबि मोप्त ।
- I groped around in the dark.
- अँध्यारोमा छामछुम गरेर हिँडेँ ।
- ʔik-ʔɛ khespɵ-po ʔuroɔ̄m moɔptiki.
- इक्अ्य खेस्प्योपो उर्वाम् म्वाप्तिकि ।
- We searched the thief's body.
- हामीले चोरको जिउँ छाम्यौं ।
-
mɵp Infinitive: म्वा:म्न्य moɔ̂mnɛ intransitive verb
spill. पोखिनु.
- ku mɵptɛ.
- कु म्योप्त्य ।
- The water spilled.
- पानी पोखियो ।
-
mɵpt Infinitive: म्वा:म्न्य moɔ̂mnɛ transitive verb
spill. पोखाउनु.
- ʔuŋʌ ku moɔptʌ.
- उङ कु म्वाप्त ।
- I spilled water.
- मैले पानी पोखाएँ ।
- ʔuʦîl-ʔɛ ʔāːpo ʔʌsāŋku ʔimɵpsɵstʌ.
- उचि:ल्अ्य आपो असाङ्कु इम्योप्स्योस्त ।
- He spilled my tea in anger.
- रीसले मेरो चिया पोखाईदियो ।
-
mʉtt (ɦoɔ̄i) Infinitive: ह्वाइ म:न्न्य ɦoɔ̄i mʌ̂nnɛ -
call. बोलाउनु.
- ʔʌmɛ̂m-ʔɛ jûː ʣɵnɛ ɦoɔ̄i ʔimʉstʌ.
- अम्या:म्अ्य यु: ज्योन्य ह्वाइ इम्युस्त ।
- My mother called me to come eat.
- आमाले खाना खान बोलाउनु भयो ।
|