Dictionaries

Japhug

Khaling

khaling

Index

phlɛpt (ʔulɵ̂l)
pit
pʌtt
pipt
pʉm
pil
paŋ
pi
pi
pûnbhʌ
pʉk
pʉkt
pʉŋt
pek
pet
pen
pent
per
pʉnt
pɵkt
pɛ
pɛt
pɛtt
pɛnt
pɛr
pɛl
pɛl-si
pʉ
pA-si
pA
prekt
preŋ
prɵk
prɵŋ
prɛm-si
prɛm
prɵt
pɵtt
plʉt-si
plʉt
plʉm-si
plʉm
plek
plept
plent
plent
plent
plokt
plɵŋ-si
plɵŋ
phit
phitt
phʉt
phipt
phʉm
phil
phʉl
phak
phak-si
phaŋt
phi
phi
phʉk
phiŋ
phekt
phek
phek-si
phett
pher
pher
phʉnt
phɵk
phɵkt
phɛt
phɛn
phɛnt
phɛm
phɛr
phɛl
phript
phre
phrɵk
phrɛpt-si
phrɛpt
phlʉkt
phlem
phlʉnt
phlɛpt
phlɵ
phlɵm
phɵp-si
phon
phont
phɵl
pott (roɔ̄m)

phlɛpt (ʔulɵ̂l) Infinitive: उल्यो:ल् फ्ल्या:म्‍न्य ʔulɵ̂l phlɛ̂mnɛ transitive verb ape. उसकै नकल गरेर जिस्काउनु.: ʔʌlɵ̂l muphlɛpte.; अल्यो:ल् मुफ्ल्याप्‍ते ।; Don't mock me!; मलाई नजिस्काऔ ।

pit Infinitive: प:न्‍न्य pʌ̂nnɛ transitive verb bring. ल्याउनु.: ʔuŋʌ kʌwʌ-ka ku pidu.; उङ कवका कु पिदु ।; I bring water from the river.; म खोलाबाट पानी ल्याउँछु ।

pʌtt Infinitive: प:न्‍न्य pʌ̂nnɛ deponent verb spring. पानी पलाउनु.: sʌ̄ŋpo phɛ̄r-bi ku pʌttɛ.; सङ्‌पो फ्यार्‌बि कु पत्त्य ।; Water sprung out near the tree.; रुखको फेदमा पानी पलायो ।

pipt Infinitive: प:म्‍न्य pʌ̂mnɛ transitive verb tuck into a narrow space, tuck behind ear. घुसार्नु, भिँड्नु. wring out. निचोर्नु.: sʌ̄ŋkʌrmi-ʔɛ pensil ʔuŋeʦo-bi pʌpdetʉ.; सङ्‌कर्मिअ्य पेन्सिल् उङेचोबि पप्देत्यु ।; The carpenter keeps the pencil tucked behind his ear.; सिकर्मीले कानमा पेन्सिल सिउरीरहेको छ ।; ʔuŋʌ betho pʌpdetu.; उङ बेथो पप्देतु ।; I wear the khukuri tucked into my waist.; मैले खुकुरी भिँडी रहेको छु ।; ʔʌ̄m-ʔɛ ʣhʌçpɛ rumal pʌptɛ.; अम्‌अ्य झह्इप्य रुमाल् पप्‍त्य ।; He wrung out the wet handkerchief.; उसले भिजेको रुमाल निचोर्‍यो ।; khʌ̂mnɛ-kʌ lɛ̂l gunduruk sʌ̄rnɛ-nʌ pʌ̂mnɛ mʌttʉ.; ख:म्‍न्यक ल्या:ल् गुन्दुरुक् सर्न्यन प:म्‍न्य मत्त्यु ।; Before cooking the gundruk, we must wash it and wring it out.; पकाउनुभन्दा पहिले गुन्दुरुख धोएर निचोर्नु पर्छ ।

pʉm Infinitive: पम्‍न्य pʌ̄mnɛ transitive verb hold in one's fist, make a fist. डल्‍लो पार्नु, मुट्ठी पार्नु.: ʔʌ̄m-ʔɛ betho pʉ̄mdetʉ.; अम्‌अ्य बेथो प्युम्देत्यु ।; He is holding the khukuri in his hand.; उसले खुकुरी समाती रहेको छ ।; ʔʌ̄m-ʔɛ khɛpʦi pʌ̂msʌtɛ.; अम्‌अ्य ख्याप्चि प:म्सत्य ।; He put money into his hand.; उसले पैसा मुठ्‍याई दियो ।; ʔʌ̄m-ʔɛ ʔʌkhʌ̄r pʉ̂mtɛ.; अम्‌अ्य अखर् प्यु:म्त्य ।; He held my hand in his fist.; उसले मेरो हात मुठ्‌या‍यो ।

pil Infinitive: पल्न्य pʌ̄lnɛ transitive verb milk (cow), squeeze. निचोर्नु, दुहुनु.: ʔʌ̄m-ʔɛ ʔukāːphi-bim ɖʌnɖiphor pîltɛ.; अम्‌अ्य उकाफिबिम् डन्डिफोर् पि:ल्त्य ।; He squeezed the pimples on his cheek.; उसले उसको गालाको डन्डीफोर निचोर्‍यो ।; ŋʌlu sʌ̄rnɛ mʌnʣʌn pilutʌnʌ lɛttʌ.; ङलु सर्न्य मन्जन् पिलुतन ल्यात्त ।; I squeezed out the toothpaste to brush my teeth.; दाँत माझ्न मञ्‍जन निचोरेर निकालेँ ।; ʔʌ̄m-ʔɛ gɵ̄ːthɛ-bi ʔudiʦʦhɛ duni gɛ̄i pîltɛ.; अम्‌अ्य ग्योऽथ्यबि उदिच्छ्य दुनि ग्याइ पि:ल्त्य ।; He milked the cow in the cowshed in the morning.; उसले गोठमा बिहान दुहुनी गाई दुह्‍यो

paŋ Infinitive: पान्य pāːnɛ intransitive verb lessen, die (impolite). पातलो हुनु, मृत्यु हुनु, फाट्‍नु, हट्‍नु.: ʦi pâŋtɛ.; चि पा:ङ्‌त्य ।; The beer lost its taste.; जाँड्को स्वाद उड्यो ।; ɦʌs pâŋtɛ.; हस् पा:ङ्‌त्य ।; The man died.; मान्छे मर्‍यो ।; ʦɵʦʦɵpo khɛlɛmbɛ mupâŋwɛ.; च्योच्‍च्योपो ख्यल्याम्ब्य मुपा:ङ्‌व्य ।; The child's cold persisted.; केटाकेटीको रुघाखोकि हटेन ।; mikmɵ pâŋtɛ.; मिक्‍म्यो पा:ङ्‌त्य ।; The smoke dissipated.; धुवा फाट्‌यो ।; ɦussu pâŋtɛnʌ noɔ̄m-po ʦheʦhe lōːtɛ.; हुस्सु पा:ङ्‌त्यन न्वाम्‌पो छेछे लोऽत्य ।; The fog lifted and we could feel the warmth of the sun.; हुस्सु फाटेर न्यानो घाम लाग्यो ।

pi Infinitive: पिन्य pinɛ intransitive verb come (level). परबाट आउनु.: ʔûŋ dēl-bi ʔʌmiski piŋʌtʌ.; उ:ङ्‌ देल्‌बि अमिस्कि पिङत ।; I came to the village yesterday.; म गाउँमा हिजो आएँ ।

pi Infinitive: पिन्य pinɛ intransitive verb fart. पाद्‍नु.: ʔʌ̄m pūːtɛ.; अम् पुऽत्य ।; He farted.; उसले पाद्‍यो ।

pûnbhʌ Infinitive: पु:न्भन्य pûnbhʌnɛ intransitive verb be unable to get up. थला बस्‍नु.: goru bʉre ʦhʉktɛnʌ pʉkbhāːtɛ.; गोरु ब्युरे छ्युक्‌त्यन प्युक्भात्य ।; When the ox got too old, it could not get up anymore.; गोरु बुढा भएर थला बस्यो ।

pʉk Infinitive: पु:न्य pûːnɛ intransitive verb drop (from a high place). खस्‍नु.: jʉnɛm-bi kōːro pʉktɛ.; य्युन्याम्‌बि कोऽरो प्युक्‌त्य ।; There was a landslide in summer time.; वर्षा याममा पहिरो खस्यो ।; ʔʌtêm mʌri nōŋ pʉktɛ.; अते:म् मरि नोङ्‌ प्युक्‌त्य ।; There was heavy snowfall this year.; यो साल धेरै हिउँ पर्‍यो ।

pʉkt Infinitive: पु:न्य pûːnɛ transitive verb throw down onto the ground from a basket. घोप्ट्‍याउनु, खन्याउनु.: ʔuŋʌ sʌ̄ŋ puktʌ.; उङ सङ्‌ पुक्‌त ।; I threw the firewood onto the ground.; मैले दाउरा घोप्‍ट्‍याएँ ।; ʔʌ̄m-ʔɛ ʔukʉ̂r ghlôŋ puktɛ.; अम्‌अ्य उक्यु:र् घ्लो:ङ्‌ पुक्‌त्य ।; He threw down his load violently.; उसले आफ्नो भारि घोप्ट्‍यायो ।; ʔʌ̄m-ʔɛ rāːru phettɛlo puksʌ mʉtɛ.; अम्‌अ्य रारु फेत्त्यलो पुक्स म्युत्य ।; When he sowed, he threw down too many seeds in one spot.; उसले बीउ छर्दा खन्याउने गरी छरे ।

pʉŋt Infinitive: पुऽन्य pūːnɛ intransitive verb have plugged ears (from a change in air pressure). हावाको चाप्को कारण केही समय कान बन्द हुनु.: ʔudhʌ̂m-tʉkʌ ghʌ̄rsʌ wʌjʌ-bi jeŋʌtʌlo, ʔʌŋeʦo pûntɛ.; उध:म्‌त्युक घर्स वयबि येङतलो, अङेचो पु:न्त्य ।; When I ran down from the mountain to the lowlands, my ears felt clogged.; डाँडाबाट बेँशीमा दौडेर झर्दा मेरो कान बन्द भयो ।

pek Infinitive: पे:न्य pêːnɛ transitive verb braid. बाट्‍नु.: ʔʌ̄m-ʔɛ bʌ̄ŋpɛ dhōːsʌm pêːktɛ.; अम्‌अ्य बङ्‌प्य धोऽसम् पे:क्‌त्य ।; She braided her beautiful hair.; उसले राम्ररी केश बाट्‍यो ।; ʔik-ʔɛ dhʌʣurʌ pektiki.; इक्‌अ्य धजुर पेक्‌तिकि ।; We braided dhajura.; हामीले धजुरा बुन्यौं ।; ʔʌ̄msu-ʔɛ kɛ̄m pêːktɛsu.; अम्सुअ्य क्याम् पे:क्‌त्यसु ।; They wrapped up their work.; उनीदुईले काम सपन्‍ना गरे ।

pet Infinitive: पे:न्‍न्य pênnɛ transitive verb pick (fruit), pluck (flowers). टिप्‍नु.: ʔʌ̄m-ʔɛ suntʌla pêːtɛ.; अम्‌अ्य सुन्तला पे:त्य ।; He picked oranges.; उसले सुनताला टिप्यो ।; ʔuŋʌ ʔīn suntʌla pênsʌnɛ.; उङ इन् सुन्तला पे:न्सन्य ।; I will pick a orange for you.; म तिमीलाई सुनताला टिपिदिन्छु ।

pen Infinitive: पेइन्य pēinɛ intransitive verb come to an end. समापन गर्नु, सक्‍नु, सम्पन्‍न गर्नु.: ʔʌnɵ̂l riʦhepaʦhe ʔusomine pēi.; अन्यो:ल् रिछेपाछे उसोमिने पेइ ।; The function will end in the evening.; आजको कार्यक्रम बेलुकी सम्पन्‍न हुन्छ ।

pent Infinitive: पेइन्य pēinɛ transitive verb bring to an end. समापन गर्नु, सक्‍नु, सम्पन्‍न गर्नु.: ʔʌ̄mʔɛ rɵ̂ː jâː mʉ̂n dûː pêntɛ.; अम्अ्य र्‍यो: या: म्यु:न् दु: पे:न्त्य ।; He finished the rice planting.; उसले धान रोप्‍ने मेलो सक्यो ।

per Infinitive: पेर्न्य pērnɛ transitive verb take (with tweezers), be squeezed. च्याप्‍नु.: ʔʌ̄m-ʔɛ peperʦʌ-ʔɛ mi pêrtɛnʌ lɛttɛ.; अम्‌अ्य पेपेर्चअ्य मि पे:र्त्यन ल्यात्त्य ।; He took out the firebrand with fire tongs.; उसले काम्टाले (चिम्टाले) च्यापेर आगो निकाल्यो ।; sʌ̄ŋ-ʔɛ ʔʌbrepʦo pêrtɛ.; सङ्‌अ्य अब्रेप्चो पे:र्त्य ।; My finger was pinched by the piece of wood.; काठले मेरो औला च्याप्यो ।; ʔuŋʌ peperʦʌ-ʔɛ pērsʌ ghrēːnʌ ʦêːktʌ.; उङ पेपेर्चअ्य पेर्स घ्रेऽन चे:क्‌त ।; I plucked the nettle with tweezers.; मैले चिम्टाले च्यापेर सिस्‍नु टिपेँ ।; laskʌ-ʔɛ ʦɵʦʦɵpo khʌ̄r pêrtɛnʌ koɔ̄r ʦhʉktɛ.; लास्कअ्य च्योच्‍च्योपो खर् पे:र्त्यन क्‍वार् छ्युक्‌त्य ।; The child pinched his hand in the door and injured it.; ढोकाले बच्‍चाको हात च्यापेर घाउ भयो ।

pʉnt Infinitive: पैन्य pʌ̄inɛ transitive verb beat. हान्‍नु, पिस्‍नु, कुट्‍नु.: ʔʌ̄m-ʔɛ kōŋkʌdʌm-ʔɛ lūːʣʌ pʌ̂ntɛ.; अम्‌अ्य कोङ्‌कदम्‌अ्य लुऽज प:न्त्य ।; He beat the millet with the mallet.; उसले कोदेमुङ्‍रोले कोदो कुट्‍यो ।; pʌ̂ipɛ khɵrsɛ̂i ki-ʔɛ lʌpʣʉtɛ.; पै:प्य ख्योर्स्या:इ किअ्य लप्ज्युत्य ।; He dipped the potato in the crushed chilli.; पिसेको खोर्सानी आलुले चोपी खायो ।; ʔuŋʌ khʌ̄rpʌm-ʔɛ pʌ̂ntʌ.; उङ खर्पम्‌अ्य प:न्त ।; I pounded it with my fist.; मैले मुड्की हानेँ ।

pɵkt Infinitive: पो:न्य pôːnɛ transitive verb throw down forcefully. पछार्नु.: ʣhʌ̄mlʌ mʉssulo pôː lʉ̂iti.; झम्ल म्युस्सुलो पो: ल्यु:इति ।; When they wrestled, they threw each other to the ground.; उनिहरु कुस्ति खेल्दा पछारापछार गरे ।; ʔʌ̄mʔɛ bʌl pɵk-ju poktɛlo mʌri prɵktɛ.; अम्अ्य बल् प्योक्‌यु पोक्‌त्यलो मरि प्र्योक्‌त्य ।; When he threw the ball down to the ground, it bounced.; उसले बल भुइँमा पछार्दा बेस्सरी उफ्रियो ।

pɛ Infinitive: प्यन्य pɛnɛ intransitive verb be dawn. उज्यालो.: kɵ pāːtɛ.; क्यो पात्य ।; It is dawn.; ʔudiʦʦhɛ bhɵ̂ŋ ʣelo kɵ pɛ.; उदिच्छ्य भ्यो:ङ्‌ जेलो क्यो प्य ।; It gets light at five.; बिहानी पाँच बजे उज्यालो हुन्छ ।

pɛt Infinitive: प्या:न्‍न्य pɛ̂nnɛ transitive verb spend the night. कटाउनु.: jakki kʌ̄m-bi kɵ pɛ̂ːtʌ.; याक्‌कि कम्‌बि क्यो प्या:त ।; I spent the night in the little house.; सानो घरमा रात कटाएँ ।

pɛtt Infinitive: प्या:न्‍न्य pɛ̂nnɛ transitive verb poke. घोच्नु, कोट्‍याउनु.: sāŋ-ʔɛ mʌs pɛttɛ.; साङ्‌अ्य मस् प्यात्त्य ।; The vegetation poked his eyes.; झारले आँखा घोच्यो ।; ghrʌ̄ŋ wɛmutʌnʌ ʦɵmɛ-ʔɛ pɛçsʌ bhɵ̄ːlɛ lɛttʌ.; घ्रङ्‌ व्यमुतन च्योम्यअ्य प्याह्इस भ्योऽल्य ल्यात्त ।; I got pricked by a thorn and dug it out with a needle with difficulty.; काँढा बिझेर सियोले कोट्‍याएर बल्‍ल निकलेँ ।

pɛnt Infinitive: प्याइन्य pɛ̄inɛ transitive verb attack. झम्टनु.: thūːnɛm-bi ʔûŋ mos-ʔɛ ʔipɛ̄ːstʌ.; थुऽन्याम्‌बि उ:ङ्‌ मोस्‌अ्य इप्याऽस्त ।; I was attacked by a bear in the forest.; जङ्‍गलमा मलाई भालुले झम्ट्‍यो ।

pɛr Infinitive: प्यार्न्य pɛ̄rnɛ deponent verb get angry. रिसले मुरमुराउनु.: kɛ̄m mumʌtwɛlo ʔʌ̄m ʔuʦîl-ʔɛ pɛ̂rtɛ.; क्याम् मुमत्व्यलो अम् उचि:ल्‌अ्य प्या:र्त्य ।; When his work did not go well, he got angry.; काम बिग्रँदा ऊ रिसले मुर्मुरायो ।

pɛl Infinitive: प्याल्न्य pɛ̄lnɛ transitive verb coil. बेर्नु, गुँडुल्किनु.: lʌɦʌrʌ-ʔɛ sʌ̄ŋ pɛ̄ːlʉ.; लहरअ्य सङ्‌ प्याल्यु ।; The vine coils around the tree.; लहराले रुख बेर्छ ।; ʔuŋʌ bhêi phlêmtʌlo ʔʌsɛ̂l pɛ̂ltɛ.; उङ भे:इ फ्ले:म्तलो अस्या:ल् प्या:ल्त्य ।; When I stepped on a snake, it wrapped itself around my leg.; मैले सर्पलाई टेक्दा मेरो खुट्टा बेर्‍यो ।; murōŋkilo nala pɛ̄lnɛnʌ tɵnɛ mʌttʉ.; मुरोङ्‌किलो नाला प्याल्न्यन त्योन्य मत्त्यु ।; When it isn't in use, we have to roll up the hose and put it away.; प्रयोग नगर्दा पाइप बेरेर राख्‍नु पर्छ ।; kɛ̄m mʉ̂n bela-bi khʌ̄r pɛ̄ldepɛ, ʣɵ̂n bela-bi koɔ̄m ɦâːkdepɛ.; क्याम् म्यु:न् बेलाबि खर् प्याल्देप्य, ज्यो:न् बेलाबि क्‍वाम् हा:क्देप्य ।; When it is time to work his arms are crossed tight, when it is time to eat his mouth is wide open.; काम गर्नेबेला हात बाँधि रहने, खानेबेला मुख बाई रहने ।; ʦi-ʔɛ sêːtɛnʌ ʔulēm pɛ̂ltɛ.; चिअ्य से:त्यन उलेम् प्या:ल्त्य ।; He got drunk and could not speak properly.; जाँडले मातेर जिब्रो लट्पट्‍यो ।; ʔʌ̄m ʦi-ʔɛ sêːtɛnʌ ʔusɛ̂l pɛ̂ldetɛ.; अम् चिअ्य से:त्यन उस्या:ल् प्या:ल्देत्य ।; He got drunk and could not walk straight.; जाँडले मातेर उसको जिब्रो लट्‍पटियो ।

pɛl-si Infinitive: प्याल्सिन्य pɛ̄lsinɛ reflexive verb: ʣhūŋ noɔ̄m-bi khlêːp pɛ̄lsisʌ ʔʌ̂msi.; झुङ्‌ न्वाम्‌बि ख्ले:प् प्याल्सिस अ:म्सि ।; The dog sleeps curled up in the cold season.; जाडो याममा कुकुर गुँडुल्किएर सुत्छ ।; sip-bhêi pɛlsipɛ mu.; सिप्‌भे:इ प्याल्सिप्य मु ।; The python is coiled up.; अजिङ्‌गर गुडुल्‍किएर बसेको छ ।

pʉ Infinitive: प्युन्य pʉnɛ transitive verb dry over smoke. सरङ लाउनु.: pūnʣʌ-bi lūːʣʌ pʉnɛ mʌttʉ.; पुन्जबि लुऽज प्युन्य मत्त्यु ।; We have to dry millet on the rack above the hearth.; कोदो सुकाउन सरङ लाउनु पर्छ ।; mi-bi pʉkim ŋɵsɵ ʦɛnʉ.; मिबि प्युकिम् ङ्‌योस्यो च्यन्यु ।; Fish smoked over the fire is delicious.; आगोमा सुकाएको माछा मिठो हुन्छ ।

pA-si Infinitive: प्यो:न्सिन्य pɵ̂nsinɛ reflexive verb cut oneself. आफै काटिनु.: betho-ʔɛ pɵ̂nsiŋʌtʌ.; बेथोअ्य प्यो:न्सिङत ।; I cut myself with the khukuri.; खुकुरीले काटिएँ ।

pA Infinitive: प्योन्य pɵnɛ transitive verb weave. बुन्‍नु. cut. काट्‍नु.: ʔʌ̄m-ʔɛ bʌ̄ŋpɛ lʌ̄ŋ pɵnɛ kɵ̄ːgʉ.; अम्‌अ्य बङ्‌प्य लङ्‌ प्योन्य क्योऽग्यु ।; He knows how to weave nice baskets.; ऊ राम्रो डोको बुन्‍न जान्‍दछ ।; tēr kâːktʌlo betho-ʔɛ ʔʌkhʌ̄r pʉtɛ.; तेर् का:क्‌तलो बेथोअ्य अखर् प्युत्य ।; When I peeled the bamboo, I cut my hand with the khukuri.; चोयो केलाउँदा खुकुरीले हात काट्‍यो ।

prekt Infinitive: प्रे:न्य prêːnɛ transitive verb slap. पिट्‍नु. crack open. उछिट्टिनु.: ʦɵʦʦɵ ŋôːnu-khojo prêːnɛ munʉ.; च्योच्‍च्यो ङो:नुखोयो प्रे:न्य मुन्यु ।; Even if they cry, children should not be slapped.; केटाकेटी रोए पनि पिट्‍नु हुँदैन ।; jʌkʌ̂m prekte.; यक:म् प्रेक्‌ते ।; Slap him!; उसलाई झापड हान ।; mi prektʉ.; मि प्रेक्‌त्यु ।; Sometimes fires give off sparks.; कुनै बेला आगो उछिट्टिन्छ ।; ʔʌgɵ-bi ɦilo prektɛ.; अग्योबि हिलो प्रेक्‌त्य ।; My clothes were sprayed with mud.; मेरो लुगामा हिलो उछिट्टियो ।; gipsi noɔ̄m-ʔɛ ghɵ̂ŋtɛlo prekkhʌtɛ.; गिप्सि न्वाम्‌अ्य घ्यो:ङ्‌त्यलो प्रेक्खत्य ।; As the sun heated the soybeans, the pods broke open.; घामले सुक्दा भटमास उछिटियो ।

preŋ Infinitive: प्रेऽन्य prēːnɛ intransitive verb break off (of something hard). छुट्‍याउनु, चोाइटिनु.: ŋʌlu-po ʔuʦōŋ prêŋtɛ.; ङलुपो उचोङ्‌ प्रे:ङ्‌त्य ।; The tip of the tooth broke off.; दाँतको टुप्पो चोइटियो ।; sʌ̄ŋ rʌ̂ntʌlo sāŋkʌsum prêŋtɛ.; सङ्‌ र:न्तलो साङ्‌कसुम् प्रे:ङ्‌त्य ।; When I cut the wood, woodchips flew off.; काठ काट्‍दा चोइटा उछिटियो ।

prɵk Infinitive: प्रो:न्य prôːnɛ intransitive verb jump (up). उफ्रिनु.: ʦɵʦʦɵ-ɦɛm prôːnu-prôːnunʌ sôː-ʔɛ mʌtnu.; च्योच्‍च्योह्‍याम् प्रो:नुप्रो:नुन सो:अ्य मत्‍नु ।; Children jump around a lot and get hungry.; बच्‍चाहरु उफ्रिदै खेलेपछि भोकाउँछन् ।

prɵŋ Infinitive: प्रोऽन्य prōːnɛ intransitive verb be done properly. ठीक हुनु.: ʔûŋpo ʔʌkɛ̄m muprɵ̂ŋwɛ.; उ:ङ्‌पो अक्याम् मुप्र्यो:ङ्‌व्य ।; My work was not good.; मेरो काम ठीक भएन ।; ʔʌ̄mpo ʔujûːkoɔ̄i muprɵ̂ŋwɛ.; अम्पो उयु:क्‍वाइ मुप्र्यो:ङ्‌व्य ।; His food was not properly cooked.; उसको भात तरकारी राम्रो भएन ।

prɛm-si Infinitive: प्र्याम्सिन्य prɛ̄msinɛ reflexive verb: ʔûŋ ʔʌtāːpŋʌ prɛ̄msiŋʌtʌ.; उ:ङ्‌ अताप्ङ प्र्याम्सिङत ।; I scratched myself.; म आफै कोतरिएँ ।

prɛm Infinitive: प्र्याम्‍न्य prɛ̄mnɛ transitive verb scratch, claw. कोपर्नु.: thūːnɛm-bɵjo mos-ʔɛ ɦʌs prɛ̂mtɛ.; थुऽन्याम्‌ब्योयो मोस्‌अ्य हस् प्र्या:म्त्य ।; The bear mawled the man in the forest.; जङ्‍गलमा भालुले मान्छेलाई कोपर्‍यो ।; ghrʉs pêːtʌlo, ʔughrʌ̄ŋ-ʔɛ ʔiprɛmʌtʌ.; घ्र्युस् पे:तलो, उघ्रङ्‌अ्य इप्र्यमत ।; When I picked wild roseberry, I got scratched by the thorns scratched.; ऐसेलु टिप्‍दा काँढाले कोपार्‍यो ।

prɵt Infinitive: प्र्वा:न्‍न्य proɔ̂nnɛ transitive verb fall off. चुड्नु.: mʌkʌ̄i ʣhuta-bikʌ prɵstɛ.; मकै झुताबिक प्र्योस्त्य ।; The cob of maize fell from the bundle (when stored).; झुत्तोबाट मकै चुडियो ।; bʌ̂i-ʔɛ lūːʣʌ prɵ̂ːtɛ.; बै:अ्य लुऽज प्र्यो:त्य ।; The cow bit off the millet.; गाईले कोदो खायो ।; ʦɵʦʦɵ-ʔɛ ʔʌʦɵ̂ːlûm prɵ̂ːtɛ.; च्योच्‍च्योअ्य अच्यो:लु:म् प्र्यो:त्य ।; This child won my heart.; बच्‍चाले मन चुडायो ।

pɵtt Infinitive: प्वा:न्‍न्य poɔ̂nnɛ transitive verb bloom, go moldy. फुल्नु, ढुसी पर्नु. tie. बाँध्‍नु, कस्‍नु.: sāŋlo-ʔɛ khlêːp poɔttɛ.; साङ्‌लोअ्य ख्ले:प् प्वात्त्य ।; He tied up the dog with a chain.; साङलोले कुकुर बाँध्यो ।; ʔʌ̄m-ʔɛ thoɔpru-ʔɛ kʌmbʌr-bim ʔugɵ poɔttɛ.; अम्‌अ्य थ्वाप्रुअ्य कम्बर्‌बिम् उग्यो प्वात्त्य ।; He tied his clothes to his waist with a belt.; पटुकीले कम्मर बाँध्यो ।; gɵ̄ːthɛ mʉkilo tēr-ʔɛ ʦhēlmɛ poɔ̂nnɛ mʌttʉ.; ग्योऽथ्य म्युकिलो तेर्‌अ्य छेल्म्य प्वा:न्‍न्य मत्त्यु ।; When we set up a cowshed, we have to attach the mat with bamboo strips.; गोठ बनाउँदा चोयाले चित्रो बाँध्‍नुपर्छ ।; ʔaru poɔttʉlo tāːp-po kʌ̄m mʌ̄mki, dhɛrʉ poɔttʉlo ʦēlpɛ kʌ̄m mʌ̄mki.; आरु प्वात्त्युलो ताप्‌पो कम् मम्कि, ध्यर्‍यु प्वात्त्युलो चेल्प्य कम् मम्कि ।; When the plum blossoms, we miss our home, when the wild cherry blossoms, we miss our relatives' house.; आरु फुले खेतीपाती, पैयूँ फुले माइती ।; thūːnɛm-bi bʌ̄ŋpɛ taktibuŋ poɔttɛ.; थुऽन्याम्‌बि बङ्‌प्य ताक्‌तिबुङ्‌ प्वात्त्य ।; Beautiful rhododendrons bloomed in the forest.; जङ्‍गलमा राम्रो लालिगुँरास फुल्यो ।; kɛ̄ːp-bi tɵ̂npɛ khɛlkhɛ̂m poɔttɛ.; क्याऽप्‌बि त्यो:न्प्य ख्याल्ख्या:म् प्वात्त्य ।; There are beer dregs in the pot.; भाँडामा राखिएको जाँडको छोक्रामा ढुसि पर्‍यो ।; thōːʦi nūːri ɦɵlo ʣhes poɔttʉnʌ ʔoɔ̄m-ʔoɔm ʦhûː.; थोऽचि नुऽरि ह्‍योलो झेस् प्वात्त्युन अ्वाम्‌अ्वाम् छु: ।; In autumn, the highlands turn yellow.; शरद ऋतु आउँदा लेक फुलेर पहेलम्म्य हुन्छ ।; ʔʌ̄msu-po ʔus-sʉ̂r poɔttɛ.; अम्सुपो उस्‌स्यु:र् प्वात्त्य ।; Their relationship blossomed into marriage.; उनीहरुको विवाह भयो ।; ʔosilo bʌjʌ-bi leŋaksi-po ʔukâː ghrokkilo bubūːjʌ poɔttʉ.; ओसिलो बयबि लेङाक्सिपो उका: घ्रोक्‌किलो बुबुऽय प्वात्त्यु ।; When we throw banana skin into a damp corner, it grows moldy.; ओसिलो ठाउँमा केराको बोक्रा फालिएमा सेतो ढुसी पलाउँछ ।; ʔʌdhōːsʌm poɔttɛ.; अधोऽसम् प्वात्त्य ।; My hair turned white.; मेरो कपाल फुल्‍यो ।

plʉt-si Infinitive: प्‍ल:न्सिन्य plʌ̂nsinɛ reflexive verb: ʔubhrēːnɛ-ʔɛ kɛ̄m-kʌ plʌ̂ntɛsi.; उभ्रेऽन्यअ्य क्याम्‌क प्‍ल:न्त्यसि ।; Because he was lazy, he took time off from his work.; अल्छिले ऊ कामबाट फुत्क्यो ।; bhêi ʔukâː-bikʌ plʌ̂ntɛsi.; भे:इ उका:बिक प्‍ल:न्त्यसि ।; The snake moulted.; सर्पले काचुली फेर्‍यो ।

plʉt Infinitive: प्‍ल:न्‍न्य plʌ̂nnɛ transitive verb come off, detach. खुइलिनु, फुक्‍लिनु.: ɦʌçpɛ ku-ʔɛ khʌ̄r plʉstɛ.; हह्इप्य कुअ्य खर् प्‍ल्युस्त्य ।; The hot water blistered his hand.; तातो पानीले हात खुइलियो ।; ʔʌsɛ̂l lūŋ-bi dhuktʌnʌ ʔʌsēndi plʉstɛ.; अस्या:ल् लुङ्‌बि धुक्‌तन असेन्दि प्‍ल्युस्त्य ।; My foot hit a stone and my nail came off.; ढुङ्‍गामा ठेस लागेर खुट्टाको नङ फुक्‍ल्यो ।; bʌ̂i-ʔɛ kilo-lʌkʌ ribʌ plʉ̂ːtkhʌtɛnʌ bali kʉtɛ.; बै:अ्य किलोलक रिब प्‍ल्यु:त्खत्यन बालि क्युत्य ।; The cow pulled the rope off the pole and ate the crops.; गाईले किलोबाट डोरी फुत्काएर बाली खायो ।; bʌʦhʌ-ʔɛ ribʌ plʉ̂ːtkhʌtɛnʌ ʔumɛ̂m-po dʉ̂ːt tʉ̂ŋkhʌtɛ.; बछअ्य रिब प्‍ल्यु:त्खत्यन उम्या:म्‌पो द्‌यु:त् त्यु:ङ्‌खत्य ।; The calf detached the rope and drank its mother's milk.; बाछाले डोरि फुत्काएर माउको दूध खायो ।; ʔʌ̄m-ʔɛ ʔutɵpi plʉ̂ːtɛ.; अम्‌अ्य उत्योपि प्‍ल्यु:त्य ।; He took off his hat.; उसले टोपी फुकाल्यो ।

plʉm-si Infinitive: प्‍लम्सिन्य plʌ̄msinɛ reflexive verb immerse oneself. डुब्‍नु.: ʔik pouri ʦēmsikilo ku-bi plʌ̄msinɛ mʌttʉ.; इक् पोउरि चेम्सिकिलो कुबि प्‍लम्सिन्य मत्त्यु ।; When we swim, we have to immerse ourselves in the water.; हामी पौडी खेल्‍दा पानीमा डुब्‍नु पर्छ ।

plʉm Infinitive: प्‍लम्‍न्य plʌ̄mnɛ transitive verb dip into liquid, rinse, submerse. डुबाउनु, पखाल्नु.: ʔʌ̄m-ʔɛ ɦʌçpɛ koɔ̄i-bi ʔukhʌ̄r plʉ̂mtɛ.; अम्‌अ्य हह्इप्य क्‍वाइबि उखर् प्‍ल्यु:म्त्य ।; He dipped his hand into the hot curry.; उसले तातो तरकारीमा हात डुबायो ।; ʔik-ʔɛ pāŋlaŋ khʌpkilo ku-bi plʌ̄msʌ sʌ̄rnɛ mʌttʉ.; इक्‌अ्य पाङ्‌लाङ्‌ खप्किलो कुबि प्‍लम्स सर्न्य मत्त्यु ।; When we cook yams, we have to rinse them and wash them in water.; हामीले तरुल पकाउँदा पानीमा डुबाएर धुनुपर्छ ।; ʔʌ̄m-ʔɛ ki plʉ̂mtɛ.; अम्‌अ्य कि प्‍ल्यु:म्त्य ।; He rinsed the potatoes.; उसले आलु पखाल्यो ।

plek Infinitive: प्‍ले:न्य plêːnɛ transitive verb break off. लाछिनु.: sʌ̄ŋ-po ʔughrēm plektɛ.; सङ्‌पो उघ्रेम् प्‍लेक्‌त्य ।; The tree branch broke off.; रुखको हाँगा लाछियो ।; ʔʌ̄mʔɛ sâːk ʦêːktɛlo pleksʌ mʉtɛ.; अम्अ्य सा:क् चे:क्‌त्यलो प्‍लेक्स म्युत्य ।; When he picked the green vegetables, he used a twisting motion.; उसले साग टिप्दा पात लाछेर टिप्यो ।

plept Infinitive: प्‍ले:म्‍न्य plêmnɛ transitive verb hold under the arm. च्याप्‍नु. fold. खुम्च्याउनु.: ʔuŋʌ ʣhola plepkhʌtʌ.; उङ झोला प्‍लेप्खत ।; I held the bag under my arm.; मैले झोला च्यापेँ ।; ʔʌ̄m-ʔɛ ʔulâm-bi ʣhola pleptɛ.; अम्‌अ्य उला:म्‌बि झोला प्‍लेप्‍त्य ।; He held the bag in his armpit.; उसले कखमा झोला च्यापे ।; sʌ̄lpu-ʔɛ ʔulepti pleptɛ.; सल्पुअ्य उलेप्‍ति प्‍लेप्‍त्य ।; The bird folded its wings.; चराले पखेटा खुम्च्यायो ।; ʔʌ̄m-ʔɛ gɵpo ʔuʦōŋ pleptɛnʌ phêrtɛ.; अम्‌अ्य ग्योपो उचोङ्‌ प्‍लेप्‍त्यन फे:र्त्य ।; He folded the seam on the cloth and sewed it.; उसले कपडाको टुप्पो दोबारेर सिलायो ।

plent Infinitive: प्‍लेइन्य plēinɛ transitive verb postpone. स्थगित गर्नु.: kɛ̄m-bi khoɔ̂nnɛ plêntʌ.; क्याम्‌बि ख्‍वा:न्‍न्य प्‍ले:न्त ।; I postponed going to work.; काममा जान स्थगित गरेँ ।

plent Infinitive: प्‍लेइन्य plēinɛ transitive verb worship. विधि गर्नु.: negi nokʦhoʔɛ negi plêntɛ.; नेगि नोक्‍छोअ्य नेगि प्‍ले:न्त्य ।; The shaman worshiped the Negi.; पितृकुल पुरोहितले नेगिको विधि गर्‍यो ।

plent Infinitive: प्‍लेइन्य plēinɛ transitive verb remove (a beam). झार्नु.: ʔuŋʌ ɦûːsʌŋ-bikʌʔʌ ghʌra plêntʌ.; उङ हु:सङ्‌बिकअ घरा प्‍ले:न्त ।; I removed the beam from the forked pillar.; मैले घोचाबाट घारा झारेँ ।

plokt Infinitive: प्‍लो:न्य plôːnɛ deponent verb get red (in the face), turn sour (of fermented alcohol). रातो हुनु, पिरिनु.: ʔʌ̄m ghʉ̂rtɛlo ʔukāːphi ploktɛ.; अम् घ्यु:र्त्यलो उकाफि प्‍लोक्‌त्य ।; When he ran his face got red.; ऊ दौडिदा गाला रातो भयो ।; ʦunʈhi-bîm phuksʌm thân.ʦi ploktɛ.; चुन्ठिबि:म् फुक्सम् था:न्‌चि प्‍लोक्‌त्य ।; The young chang in the wooden pot turned sour (after the top popped out).; कठुवाको कलिलो छ्‍याङ पिरियो ।

plɵŋ-si Infinitive: प्‍लोन्सिन्य plōnsinɛ reflexive verb prepare oneself. तयारी गर्नु.: phōŋ kanʦha pōːlu pɵnɛ plôntɛsi.; फोङ्‌ कान्छा पोऽलु प्योन्य प्‍लो:न्त्यसि ।; Uncle readied himself for basket weaving.; कान्छा काका थुन्से बुन्‍न तयारी गर्‍यो ।

plɵŋ Infinitive: प्‍लोऽन्य plōːnɛ transitive verb set (something) up for an activity. तयार गर्नु.: ʦɵʦʦɵʔɛ ʔuʦēmdo-ɦɛm plɵ̂ŋtɛnu.; च्योच्‍च्योअ्य उचेम्दोह्‍याम् प्‍ल्यो:ङ्‌त्यनु ।; The child set out his toys to prepare for play.; खेल्‍नको लागि बच्‍चाले खेलाउनहरु वरिपरि तयार पारेको छ ।

phit Infinitive: फ:न्‍न्य phʌ̂nnɛ intransitive verb get angry, feel an urge, get riled up. रिस उठ्नु, झोक चल्‍नु.: kɛ̄m phɛ̂ltɛlo ʔʌ̄m ʔuʦîl phistɛ.; क्याम् फ्या:ल्त्यलो अम् उचि:ल् फिस्त्य ।; He got angry when he did his work badly.; काम बिग्रदा उसलाई रिस उठ्यो ।; kɛ̄m mʉnɛ ʔʌ̄mpo ʔuʣhok phistɛ.; क्याम् म्युन्य अम्पो उझोक् फिस्त्य ।; He got riled up about his work.; काम गर्न उसको झोक चल्यो ।

phitt Infinitive: फ:न्‍न्य phʌ̂nnɛ transitive verb start up, make angry. थालनी गर्नु, चलाउनु.: kɛ̄m mʉnɛ ʔʌ̄m-ʔɛ ʔuʣhok phʌttɛ.; क्याम् म्युन्य अम्‌अ्य उझोक् फत्त्य ।; He found the motivation to finish his work.; काम गर्न उसले झोक चलायो ।; suklʌpʌkʦhe prʌtipʌdapo nɵ̂l was phʌçki.; सुक्‍लपक्‍छे प्रतिपदापो न्यो:ल् वास् फह्इकि ।; We start the Waas ceremony on the day of Shuklapaksha pratipada.; शुक्लपक्ष प्रतिपदाको दिन वास थालनी गरिन्छ ।; ʔinɛ ʔuʦîl ʔiphʌttʉ.; इन्य उचि:ल् इफत्त्यु ।; You made him angry.; तिमीले उसलाई रिस उठाउँछौ ।; noɔ̄m gōːtɛlo kɛ̄m mʉnɛ bhrēŋtiki, dumʌ ghrʌ̄m khɛ̂ːptɛlo ʔik-ʣhok phʌçtiki.; न्वाम् गोऽत्यलो क्याम् म्युन्य भ्रेङ्‌तिकि, दुम घ्रम् ख्या:प्‍त्यलो इक्‌झोक् फह्इतिकि ।; While it was sunny we were lazy about doing work, when the evening approached we found the motivation to finish it.; घाम हुँदा काम गर्न अल्छि गर्‍यौं, रात पर्न लाग्‍दा झोकियौं ।

phʉt Infinitive: फ:न्‍न्य phʌ̂nnɛ transitive verb come off (of the handle of a knife). फुग्लनु.: sʌ̄ŋ rʌ̂ntʌlo betho phʉstɛ.; सङ्‌ र:न्तलो बेथो फ्युस्त्य ।; When I was chopping firewood, the handle came off the khukuri.; दाउरा काट्‍दा खुकुरी फुक्ल्यो ।; ʔuŋʌ betho dap.lʌ-ka phûːtʌ.; उङ बेथो दाप्‌लका फु:त ।; I unsheathed the khukuri.; मैले खुकुरी दापबाट निकालेँ ।; gɵ̄ːthɛ jôːnɛpo lagi ʔʌ̄m-ʔɛ ghoʦa phʉ̂ːtɛ.; ग्योऽथ्य यो:न्यपो लागि अम्‌अ्य घोचा फ्यु:त्य ।; He pulled out the pole to move the cowshed.; गोठ सार्नको लागि उसले घोचा उखाल्यो ।; ʔōːʦu-ʔɛ wɛʦhibim bʌnei mʉnɛ sʌpʌ phʉstu.; ओऽचुअ्य व्यछिबिम् बनेइ म्युन्य सप फ्युस्तु ।; We picked broomgrass to make a broomstick.; कुचो बनाउनलाई हामीदुईले अम्रिसो निकाल्यौं ।

phipt Infinitive: फ:म्‍न्य phʌ̂mnɛ transitive verb suck out from, suck in. चुस्‍नु, तान्‍नु (पिउनु).: ʔʌ̄mʔɛ brʌmsʌŋ-lʌ tōŋbɛ phʌptɛ.; अम्अ्य ब्रम्सङ्‌ल तोङ्‌ब्य फप्‍त्य ।; He sucked tongba from a straw.; उसले फिप्सिङ्ले तोङ्‍बा तान्यो ।; sʉ̂rʔɛ pūŋmɛ phʌpnu; स्यु:र्अ्य पुङ्‌म्य फप्‍नु; Bees drink flowers (pollen).; मौरीले फूलको रस चस्‍छन् ।; ʦɵʦʦɵʔɛ dʉ̂ːt phʌptʉ.; च्योच्‍च्योअ्य द्‌यु:त् फप्‍त्यु ।; The baby drinks milk.; बच्‍चाले दूध चुस्‍छ ।

phʉm Infinitive: फम्‍न्य phʌ̄mnɛ transitive verb put under a carpet/mat, put into the ground by covering with earth, put into the ashes. घुसार्नु.: sʌkʌr lʌ̄m pɵk-goju phʉ̂mtɛ.; सकर् लम् प्योक्‌गोयु फ्यु:म्त्य ।; He put the sweet yam leaf branches into the earth.; सुठुनीको मुन्टा माटोमा घुसार्‍यो ।; ʔʌ̄m-ʔɛ thʌ̄rmɛ-ju buskoɔ̂m phʉ̂mtɛ.; अम्‌अ्य थर्म्ययु बुस्क्‍वा:म् फ्यु:म्त्य ।; He put the firebrand into the embers.; उसले भुत्भुतेमा अगुल्टो झोस्यो ।

phil Infinitive: फल्न्य phʌ̄lnɛ transitive verb squeeze out. केलाउनु, फुट्‍नु, निकाल्नु.: khos-po ʔughrēm phʌ̄lsʌ ʣɵnɛ mʌttʉ.; खोस्‌पो उघ्रेम् फल्स ज्योन्य मत्त्यु ।; People eat taro by squeezing it between their fingers so the skin comes off.; पिँडालुको छावा (सेला) केलाएर खानुपर्छ ।; bʌ̂i rôːlʌ thūːtɛlo ʔumʌs phîltɛ.; बै: रो:ल थुऽत्यलो उमस् फि:ल्त्य ।; When the cow tumbled over the cliff, its eyes were gouged out.; भीरबाट गाई लड्‍दा त्यसको आँखा फुट्‍यो ।

phʉl Infinitive: फल्न्य phʌ̄lnɛ transitive verb dig out, reveal. निकाल्नु, खोल्नु.: ʔʌ̄m-ʔɛ kʌlʌm-ju tɵ̂npɛ khos phʉ̂ltɛ.; अम्‌अ्य कलम्‌यु त्यो:न्प्य खोस् फ्यु:ल्त्य ।; He dug out the yam kept in the pit.; उसले खाल्डोमा राखेको पिँडालु निकाल्यो ।; woŋâm-ʔɛ gʉ̂ːptɛnûm brâː ʔʌ̄m-ʔɛ phʉ̂ltɛ.; वोङा:म्‌अ्य ग्यु:प्‍त्यनु:म् ब्रा: अम्‌अ्य फ्यु:ल्त्य ।; He revealed the secrets others had kept.; अरुले लुकाएको कुरा उसले खोल्यो ।

phak Infinitive: फा:न्य phâːnɛ transitive verb separate. छुट्ट्‍याउनु.: ʔʌ̄m-ʔɛ kipɛ ɦʌs phâːktɛsu.; अम्‌अ्य किप्य हस् फा:क्‌त्यसु ।; He separated the fighting people.; उसले झगडा गर्ने मान्छेहरुलाई छुटायो ।; ʔʌ̄m-ʔɛ dhōːsʌm phâːktɛnʌ pêːktɛ.; अम्‌अ्य धोऽसम् फा:क्‌त्यन पे:क्‌त्य ।; She parted the hair and braided it.; उसले कपाल छुट्ट्‍याएर बाट्‍यो ।

phak-si Infinitive: फा:न्सिन्य phânsinɛ reflexive verb: daʣubhai ʔok phaksiktʌkʌ.; दाजुभाइ ओक् फाक्सिक्‌तक ।; We brothers separated.; हामी दाज्युभाइ छुटियौं ।; bhera mʌnʌ ghrôːt-ɦɛm phaksisʌ munu.; भेरा मन घ्रो:त्‌ह्‍याम् फाक्सिस मुनु ।; Sheep and goats remain separate.; भेडा र बाख्रा छुटेर बस्छन् ।

phaŋt Infinitive: फान्य phāːnɛ transitive verb mix (liquid). मिसाउनु.: ʔinɛ ʦi-bi ku ʔiphântɛ.; इन्य चिबि कु इफा:न्त्य ।; You diluted the beer.; तिमीले जाँडमा पानी मिसायौ ।; ʔʌ̄mpo ʔuɦoɔ̄i-ʔɛ phântɛ.; अम्पो उह्‍वाइअ्य फा:न्त्य ।; Her voice stood out (in the noise).; उसको आवाजले ढाक्यो ।; ʔʌ̄mʔɛ dʉ̂ːt-bi ku phântɛ.; अम्अ्य द्‌यु:त्‌बि कु फा:न्त्य ।; He diluted the milk.; उसले दूधमा पानी मिसायो ।

phi Infinitive: फिन्य phinɛ transitive verb beg. माग्‍नु.: ʣogi-ʔɛ phisʌʔʌ ʔuʦʌkhʌmɛ tʉ̄ːlʉ.; जोगिअ्य फिसअ उचखम्य त्युऽल्यु ।; The yogi fills his stomach by begging for food.; जोगीले मागेर पेट भर्छ ।; ʔīn-kolo khɛpʦi lok phinɛ ʔɛ̂iŋâm.; इन्‌कोलो ख्याप्चि लोक् फिन्य अ्या:इङा:म् ।; I would like to borrow money from you.; तपाईँसँग सापटी माग्‍नु भनेको ।

phi Infinitive: फिन्य phinɛ intransitive verb be spoiled (of rice). बिग्रनु.: ʔʌ̄miskîm jûː phūːtɛ.; अमिस्कि:म् यु: फुऽत्य ।; Yesterday's rice spoiled.; हिजोको खाना बिग्रियो ।

phʉk Infinitive: फु:न्य phûːnɛ transitive verb get up. उठ्नु.: ʔûŋ ʔudiʦʦhɛ dʌla phûŋŋʌ.; उ:ङ्‌ उदिच्छ्य दला फु:ङ्‌ङ ।; I wake up early in the morning.; म बिहान सबेरै उठ्छु ।; ʦi phʉktɛ.; चि फ्युक्‌त्य ।; The beer fermented.; जाँड उठ्यो ।; ʔuŋʌ ʦɵʦʦɵ-ɦɛm ʔudiʦʦhɛ dʌla phugunu.; उङ च्योच्‍च्योह्‍याम् उदिच्छ्य दला फुगुनु ।; I wake the children early in the morning.; म केटकेटीहरूलाई बिहानै उठाउँछु ।

phiŋ Infinitive: फुऽन्य phūːnɛ transitive verb send. पठाउनु.: tʌrkari ʔʌ̄ŋ-bi bʌʣar phiŋutʌ.; तर्कारि अङ्‌बि बजार् फिङुत ।; I sent him to the market to buy vegetables.; तरकारी किन्‍न उसलाई बजार पठाएँ ।; ʦɵʦʦɵ dʌla ʔiskul phūːnɛ mʌttʉ.; च्योच्‍च्यो दला इस्कुल् फुऽन्य मत्त्यु ।; We have to send the children to school early.; केटाकेटीलाई चाँडै स्कुल पठाउनु पर्छ ।

phekt Infinitive: फे:न्य phêːnɛ transitive verb flick. उछिट्ट्याउनु.: lʌphuʔɛ sēlmɛ phektʉ.; लफुअ्य सेल्म्य फेक्‌त्यु ।; The bow flicks out the arrow.; धनुले बाण उछिट्ट्याउँछ ।; ʔu‍̂n-po sɵle thʌ̂nnɛ-kʌ lɛ̂l phêːnɛ mʌttʉ.; उ‍:न्‌पो स्योले थ:न्‍न्यक ल्या:ल् फे:न्य मत्त्यु ।; Before making thread you have to pull out / soften the wool.; ऊनको धागो काट्‍नुभन्‍दा पहिले फिटाउनु पर्छ ।

phek Infinitive: फे:न्य phêːnɛ intransitive verb have a terrible taste (of unripe bananas). नपाकेको केराको स्वाद.: mʌdʌ̄mpɛ leŋaksi phêː.; मदम्प्य लेङाक्सि फे: ।; Unripe bananas taste terrible.; नपाकेको केराको स्वाद मिठो हुंदैन ।

phek-si Infinitive: फे:न्सिन्य phênsinɛ reflexive verb separate from. छुट्टिनु.: ʦɵʦʦɵ bhoɔ̄rnûm pʌʦhi ʔumɛ̂m-kʌʔʌ phênsinu.; च्योच्‍च्यो भ्वार्नु:म् पछि उम्या:म्‌कअ फे:न्सिनु ।; After children grow up, they leave their mother.; केटाकेटी ठूलो भएपछि आमादेखि छुट्‍छन् ।

phett Infinitive: फे:न्‍न्य phênnɛ transitive verb sow. छर्नु.: dhōːʦer pheçki.; धोऽचेर् फेह्इकि ।; We sow wheat.; गहुँ छर्छौं ।; mʌbʌ̄ŋpɛ brâː phênnɛ munʉ.; मबङ्‌प्य ब्रा: फे:न्‍न्य मुन्यु ।; It is not good to spread rumours.; नराम्रो कुरा फैलाउनु हुँदैन ।

pher Infinitive: फेर्न्य phērnɛ transitive verb sew. सिलाउनु. join. जोड्नु.: suʦikar-ʔɛ gɵ phêrtɛ.; सुचिकार्‌अ्य ग्यो फे:र्त्य ।; The tailor sewed the clothes.; सूचीकारले लुगा सिलायो ।; pɛp-ʔɛ gɵ ʔiphersɵstʌ.; प्याप्‌अ्य ग्यो इफेर्स्योस्त ।; My father sewed my clothes for me.; बाबाले लुगा सिलाईदिनु भयो ।; gɵ phersɵʦʌje.; ग्यो फेर्स्योचये ।; Sew my clothes for me.; मलाई लुगा सिलाई देऔ ।

pher Infinitive: फेर्न्य phērnɛ intransitive verb flap wings (during the night). पखेटा फटफटाउनु.: ʔusenɛ phɵ phêrtɛ.; उसेन्य फ्यो फे:र्त्य ।; During the night the chicken flapped its wings.; रातमा कुखुराले पखेटा फ्याटफ्याट गर्‍यो ।

phʉnt Infinitive: फैन्य phʌ̄inɛ transitive verb dig out. खन्‍नु, निकाल्‍नु.: ʔuŋʌ khos kʌlʌm phʌ̂ntʌ.; उङ खोस् कलम् फ:न्त ।; I dug out the taro pit.; मैले पिँडालुको खाल्डो खनेँ ।; ʔispɵ-ʔɛ pɵk phʌ̂ntɛ.; इस्प्योअ्य प्योक् फ:न्त्य ।; The mouse dug into the ground.; मुसोले माटो खन्यो ।; ʔʌ̄m-ʔɛ ʣhola-bîm ʔusaman phʌ̂ntɛ.; अम्‌अ्य झोलाबि:म् उसामान् फ:न्त्य ।; He took things out of his bag.; उसले झोलाको सामान निकाल्यो ।; ʔʌ̄m-ʔɛ brâː phʌ̂ntɛ.; अम्‌अ्य ब्रा: फ:न्त्य ।; He brought up a topic in conversation.; उसले कुरा निकाल्‍यो ।

phɵk Infinitive: फो:न्य phôːnɛ transitive verb split. फुट्‍नु.: tēr phɵktɛ.; तेर् फ्योक्‌त्य ।; The bamboo split.; बाँस फुट्‍यो ।; ʣhūŋ-ʔɛ tēr phɵ̂ːktɛ.; झुङ्‌अ्य तेर् फ्यो:क्‌त्य ।; The storm broke the bamboo.; आँधि बतासले बाँस ढाल्‍दा फुटायो ।; sɛs phôːnɛ mʌttʉ.; स्यास् फो:न्य मत्त्यु ।; We have to split the plank.; फलेक चिर्नुपर्छ ।; ʔʌ̄m-ʔɛ sɛs phɵ̂ːktɛ.; अम्‌अ्य स्यास् फ्यो:क्‌त्य ।; He split the plank.; उसले फलेक चिर्‍यो ।; pāŋliŋ phɵkutu.; पाङ्‌लिङ्‌ फ्योकुतु ।; We split the plank.; हामीले फलेक फुटायौं ।; gɵ̄ːthɛpo ʦhana ghʌra-ʔɛ phônpɛ gɵ.; ग्योऽथ्यपो छाना घराअ्य फो:न्प्य ग्यो ।; The roof of the cowshed is tied with horizontal poles.; बतासले नउडाउनको लागि गोठको छानामाथीबाट बाँधिने अर्को घारा ।

phɵkt Infinitive: फो:न्य phôːnɛ transitive verb clap hands, attack (of birds). बजाउनु.: ʔuŋʌ phopok.ʦa phoksʌ nus koɔ̂ltʌnu.; उङ फोपोक्‌चा फोक्स नुस् क्‍वा:ल्तनु ।; I clapped together the bamboo slits to keep away the monkeys.; बाँसको कप्टेरो बजाएर बाँदरलाई तर्साएँ ।; khʌ̄r phoktʌ.; खर् फोक्‌त ।; I clapped my hands.; ताली बजाएँ ।; gʌgakpɵ-ʔɛ ŋôŋŋo phoktɛ.; गगाक्प्योअ्य ङो:ङ्‌ङो फोक्‌त्य ।; The crow attacked the eagle.; कागले चीललाई आक्रमण गर्‍यो ।

phɛt Infinitive: फ्या:न्‍न्य phɛ̂nnɛ transitive verb exchange, swap. साट्‍नु.: ʔōːʦu-ʔɛ pensil phɛstu.; ओऽचुअ्य पेन्सिल् फ्यास्तु ।; We swapped pencils.; हामीले पेन्सिल साट्‍यौं ।

phɛn Infinitive: फ्याइन्य phɛ̄inɛ intransitive verb miss each other on the way. साटिनु.: ʔīːʦi lɛ̄mdu-bi phɛ̄ːsti.; इऽचि ल्याम्दुबि फ्याऽस्ति ।; We missed each other on the way.; हामी बाटोमा साटियौं ।

phɛnt Infinitive: फ्याइन्य phɛ̄inɛ transitive verb exchange (for something new). फेर्नु.: ʔʌgɵ ʣhistɛnʌ woŋâm gɵ phɛ̂ntʌ.; अग्यो झिस्त्यन वोङा:म् ग्यो फ्या:न्त ।; My clothes got wet and I changed them.; मेरो लुगा भिजेर अर्को फेरेँ ।

phɛm Infinitive: फ्याम्‍न्य phɛ̄mnɛ intransitive verb be tangled. गुजुल्टनु.: ʔudhōːsʌm phɛ̂mtɛ.; उधोऽसम् फ्या:म्त्य ।; His hair is tangled.; उसको केश गुजुल्टियो ।

phɛr Infinitive: फ्यार्न्य phɛ̄rnɛ deponent verb get full from. अघाउनु.: ʔûŋ kiʔɛ ʔiphɛrʌtʌ.; उ:ङ्‌ किअ्य इफ्यरत ।; I got full on potatoes.; म आलुले अघाएँ ।

phɛl Infinitive: फ्याल्न्य phɛ̄lnɛ transitive verb be damaged, go bad. बिग्रनु, भत्कनु.: ʔʌmiskîm jûː phɛ̂ltɛ.; अमिस्कि:म् यु: फ्या:ल्त्य ।; Yesterday's meal has gone bad.; हिजोको भात बिग्रियो ।; pôː-ʔɛ khoɔ̄r phɛ̂ltɛ.; पो:अ्य ख्‍वार् फ्या:ल्त्य ।; The pig damaged its pen.; सुँगुरले खोर भत्कायो ।; kōːro ɦɵstɛlo kʌ̄m phɛ̂ltɛ.; कोऽरो ह्‍योस्त्यलो कम् फ्या:ल्त्य ।; The landslide damaged the house.; ʔʌ̄m-ʔɛ ʣuwatas ʦēmsi ʔimʉstʌnʌ ʔûŋ ʔiphɛlʌtʌ.; अम्‌अ्य जुवातास् चेम्सि इम्युस्तन उ:ङ्‌ इफ्यलत ।; He made me play cards and corrupted me.; उसले जुवातास खेल्न उक्साएर मलाई बिगार्‍यो ।; ʔuŋʌ reɖijo phɛlutʌ.; उङ रेडियो फ्यलुत ।; I damaged the radio.; मैले रेडियो बिगारेँ ।

phript Infinitive: फ्र:म्‍न्य phrʌ̂mnɛ transitive verb spit out, spray. पानी छर्काउनु वा छम्काउनु. attack as a group. सामुहिक आक्रमण गर्नु.: nokʦho-ʔɛ ŋeçpɛ ɦʌs sʌttɛlo sɵ̂r phʌrʌm-ʔɛ phrʌptɛnʌ nōːtɛ.; नोक्‍छोअ्य ङेह्इप्य हस् सत्त्यलो स्यो:र् फरम्‌अ्य फ्रप्‍त्यन नोऽत्य ।; When the shaman treated the sick person, he sprayed him with rice and ginger (from his mouth) and he got better.; धामीले बिरामीलाई चामल र अदूवाले छर्काउँदा बिरामी निको भयो ।; lʌ̄ŋ pɵkilo tēr ku-ʔɛ phrʌp-tōː mʉnɛ mʌttʉ.; लङ्‌ प्योकिलो तेर् कुअ्य फ्रप्‌तोऽ म्युन्य मत्त्यु ।; When we weave baskets, the bamboo strips must be sprinkled with water.; डोको बुन्‍दा चोयालाई पानीले भिजाउँदै गर्नु पर्छ ।; phoɔ̄r-ɦɛm-ʔɛ ʦōŋri phrʌptɛnu.; फ्वार्‌ह्‍याम्‌अ्य चोङ्‌रि फ्रप्‍त्यनु ।; The dholes attacked the female hybrid yak in a pack.; ब्वाँसोहरुले चौँरीलाई सामुहिक आक्रमण गरे ।

phre Infinitive: फ्रेन्य phrenɛ transitive verb pull a seedling out of a bundle (for millet), lay out small bundles of seedlings for planting (for rice). बाडफाँड गर्नु, छुट्‍याउनु.: ʔʌ̄mʔɛ rɵ̂ːrāːru phretɛ.; अम्अ्य र्‍यो:रारु फ्रेत्य ।; He laid out bundles of rice seedlings (in the field, for planting).; उसले धानको बिउँ छुट्‍यायो ।; ropa mʉkilo rāːru phre-tōː mʉnɛ mʌttʉ.; रोपा म्युकिलो रारु फ्रेतोऽ म्युन्य मत्त्यु ।; During the rice planting, we have to separate out the bundles of rice seedlings.; रोपाइ गर्दा बिउँ छुट्याउँदै गर्नु पर्छ ।

phrɵk Infinitive: फ्रो:न्य phrôːnɛ transitive verb untie. फुक्‍नु.: ʣuta-po ribʌ phrogutʌ.; जुतापो रिब फ्रोगुत ।; I untied my shoelaces.; मैले जुत्ताको लेस फुकालेँ ।; bʌ̂i phrôːnɛ mʌttʉ.; बै: फ्रो:न्य मत्त्यु ।; We have to untie the cow.; गाईलाई फुकाउनुपर्छ ।; khlêːp phroksûŋtʌ.; ख्ले:प् फ्रोक्सु:ङ्‌त ।; I untied the dog.; कुकुर फुकाइ दिएँ ।

phrɛpt-si Infinitive: फ्र्या:म्सिन्य phrɛ̂msinɛ reflexive verb scratch oneself. कोट्‍याउनु.: ʔûŋpo ʔʌʦhʌ̄mru sūːtɛnʌ phrɛ̂msiŋʌtʌ.; उ:ङ्‌पो अछम्रु सुऽत्यन फ्र्या:म्सिङत ।; My back was itching and I scratched myself.; मेरो ढाड चिलाएर कन्याएँ ।

phrɛpt Infinitive: फ्र्या:म्‍न्य phrɛ̂mnɛ transitive verb scratch. कोट्‍याउनु, कन्याउनु, खोर्साउनु.: ʔuŋʌ ʔʌdhōŋ phrɛptʌ.; उङ अधोङ्‌ फ्र्याप्‍त ।; I scratched my head.; मैले टाउँको कन्याएँ ।; ghrōːdʉ-ʔɛ sʌkʌr phrɛptɛnʌ kʉtɛ.; घ्रोऽद्‌युअ्य सकर् फ्र्याप्‍त्यन क्युत्य ।; The goat scratched at the sweet potato and ate it.; बाख्राले सुठुनी कोट्‍याएर खायो ।

phlʉkt Infinitive: फ्लु:न्य phlûːnɛ deponent verb splash out. छचल्किनु.: loʈa-bi ku lêntʌlo phluktɛnʌ mɵptɛ.; लोटाबि कु ले:न्तलो फ्लुक्‌त्यन म्योप्‍त्य ।; When he poured the water into the jug, it splashed out and spilled over.; लोटामा पानी सार्दा छचल्किएर पोखियो ।; dhiridhi-bîm ku mʌri phluktʉ.; धिरिधिबि:म् कु मरि फ्लुक्‌त्यु ।; The water in the ocean splashes onto the beach.; समुद्राको पानी बेस्सरी छचल्किन्छ ।

phlem Infinitive: फ्लेम्‍न्य phlēmnɛ transitive verb tread. कुल्चनु.: ʔûŋ kʌwʌ-bi lūŋ phlēmsʌ lɛ̄ːstʌ.; उ:ङ्‌ कवबि लुङ्‌ फ्लेम्स ल्याऽस्त ।; I crossed the river by stepping on stones.; म खोलामा ढुङ्‍गा टेकेर निस्केँ ।; ʔûŋ bʌ̂i-ʔɛ ʔiphlemʌtʌ.; उ:ङ्‌ बै:अ्य इफ्लेमत ।; I was trampled by a cow.; मलाई गाईले कुल्‍च्‍यो ।

phlʉnt Infinitive: फ्लैन्य phlʌ̄inɛ transitive verb take off (clothes, accessories). फुकाल्नु.: ʔuŋʌ sʌ̄rsinɛka lɛ̂l ghʌri phlʌ̂ntʌ.; उङ सर्सिन्यका ल्या:ल् घरि फ्ल:न्त ।; I took off my watch before having a bath.; मैले नुहाउनु भन्‍दा पहिला घडी फुकालें ।; ʔʌ̄m ghāl-ʔɛ mʌttɛnʌ ʔugɵ phlʌ̂ntɛ.; अम् घाल्‌अ्य मत्त्यन उग्यो फ्ल:न्त्य ।; He took off his clothes as he was feeling hot.; उसलाई गर्मी भएर लुगा फुकाल्यो ।

phlɛpt Infinitive: फ्ल्या:म्‍न्य phlɛ̂mnɛ transitive verb fold. पट्‍याउनु.: ʔuŋʌ gɵ phlɛptʌ.; उङ ग्यो फ्ल्याप्‍त ।; I folded the clothes.; मैले लुगा पट्‍याएँ ।

phlɵ Infinitive: फ्ल्योन्य phlɵnɛ transitive verb help. सघाउनु.: ʔʌ̄m-ʔɛ kʌ̄m mʉnɛ ʔiphlɵŋʌtʌ.; अम्‌अ्य कम् म्युन्य इफ्ल्योङत ।; He helped me to build the house.; उसले घर बनाउन सघायो ।

phlɵm Infinitive: फ्ल्वाम्‍न्य phloɔ̄mnɛ transitive verb knead. मुछ्नु.: ʔuŋʌ sɵbem ɦʌ̂nnɛpo lagi phʌ̄l phlomutʌ.; उङ स्योबेम् ह:न्‍न्यपो लागि फल् फ्लोमुत ।; I kneaded the flour to bake bread.; मैले रोटी पोल्न पीठो मुछेँ ।; ʔīːʦi-ʔɛ sɵ̂r jûː phloɔ̄msʌ ʣɵji.; इऽचिअ्य स्यो:र् यु: फ्ल्वाम्स ज्योयि ।; We mix together our food and eat it.; हामी चामलको भात मुछेर खान्छौं ।; ʔʌ̄m ʔʌmiski ʦi-ʔɛ sêːtɛnʌ bat phlɵ̂mtɛ.; अम् अमिस्कि चिअ्य से:त्यन बात् फ्ल्यो:म्त्य ।; He was drunk yesterday and mixed up the topics of the conversation.; ऊ हिजो छ्याङ्ले मात्तेर कुरा मिसायो ।

phɵp-si Infinitive: फ्वा:म्सिन्य phoɔ̂msinɛ reflexive verb bend. निहुरिनु.: ʔīːʦi masʈʌr-ʔɛ phɵpsi ʔimʉsti.; इऽचि मास्टर्‌अ्य फ्योप्सि इम्युस्ति ।; The master made us bow.; हामीदुईलाई मास्टरले निहुरिनु लगायो ।; ʔīːʦi tephēm mʌbʌ̄ŋpɛ ʔʌpsikde-bi ŋʌ phɵpsiji.; इऽचि तेफेम् मबङ्‌प्य अप्सिक्देबि ङ फ्योप्सियि ।; We lay down to sleep in such a messy place.; हामी यस्तै अप्‍ठेरो ठाउँमा सुत्यौं ।; mɛ̂mʦʉnʉ daksu soɔçkilo ʔusɛ̂l-ju phoɔ̂msinɛ mʌttʉ.; म्या:म्च्युन्यु दाक्सु स्वाह्इकिलो उस्या:ल्‌यु फ्वा:म्सिन्य मत्त्यु ।; When we salute our mother, we have to bow before her feet.; आमालाई ढोग गर्दा खुट्टामा निहुरिनु पर्छ ।

phon Infinitive: फ्वाइन्य phoɔ̄inɛ intransitive verb be bridged, be connected.: sʉ̂r phoɔ̄i.; स्यु:र् फ्वाइ ।; A wedding takes place.; विवाह हुन्छ ।

phont Infinitive: फ्वाइन्य phoɔ̄inɛ intransitive verb build. बनाउनु.: ʔikʔɛ kʌwʌ-bi khɵ phoɔ̄itiki.; इक्अ्य कवबि ख्यो फ्वाइतिकि ।; We built a bridge on the river.; हामीले खोलामा साँघु बनायौं ।

phɵl Infinitive: फ्वाल्न्य phoɔ̄lnɛ transitive verb swarm (of bees). चलमलाउनु.: ʔunɵ̂l bara bʌʣi sʉ̂r phoɔ̄lnu.; उन्यो:ल् बारा बजि स्यु:र् फ्वाल्नु ।; Bees swarm at noon.; दिउसो बाह्रा बजे मौरी चलमलाउँछन् ।; ʣɛ phoɔ̄lkilo dʌla dhōŋ.; ज्य फ्वाल्किलो दला धोङ्‌ ।; Grain dries more quickly when we stir it around.; फिजाएको अन्‍न चलाएमा छिटो सुक्छ ।; bâŋpɵsu-ʔɛ brâː phɵ̂ltɛsu.; बा:ङ्‌प्योसुअ्य ब्रा: फ्यो:ल्त्यसु ।; The matchmakers opened the discussion.; कलियाहरुले कुरा चलाए ।; koɔ̄i khʌpkilo phoɔ̄lnɛ mʌttʉ.; क्‍वाइ खप्किलो फ्वाल्न्य मत्त्यु ।; When we cook vegetables, we have to stir them.; तरकारी चलाउदै पकाउनु पर्छ ।

pott (roɔ̄m) Infinitive: र्‍वाम् प्वा:न्‍न्य roɔ̄m poɔ̂nnɛ - have renewed energy. तागत दिनु. be terrified. जिरिङ्‌ग हुनु.: phɵssɵ-kolo ʣoɔ̄noʔɛ sutkeri-po ʔuroɔ̄m poɔttʉ.; फ्योस्स्योकोलो ज्वानोअ्य सुत्केरिपो उर्‍वाम् प्वात्त्यु ।; Chicken and caraway soup renews the new mother's strength.; कुखुराको मासु र ज्वानोको झोलले सुत्केरीको शरीरलाई फाइदा गराउँछ ।; tikîm nɵ̂r krûː-mîm ŋiŋʌ-lo ŋʌ sirimaksi ʔʌroɔ̄m poɔttʉ.; तिकि:म् न्यो:र् क्रु:मि:म् ङिङलो ङ सिरिमाक्सि अर्‍वाम् प्वात्त्यु ।; When I hear that tiger's roar, my body is overcome with fear.; त्यो बाघ गर्जेको सुन्‍दा नै मेरो आङ जिरिङ्‌ग हुन्‍छ ।

Corpus and dictionaries compiled with ANR funding.