khaling
Index s
sɵl (ʦɵ)
sɵl (brâː)
sɵl (wɵ)
sit
sit
sitt
sitt
sʉt
sʉp
sʌpt
sʌpt
sʉm
sʌmt
sʉr
sʉrt
sʌrle
sil
silt
sak
saŋ
sik
sik
sukt
siŋ
sʉŋ
sekt
set
sent
sel
sɵk
sɵk
sɵk
sɵŋ
sɵŋt
sɛt
sɛtt
sɛm
sɛrt

sA

sɵt
sɵtt
sɵp
sɵp
sɵp
sɵpt
sɵpt
sɵnt
sɵr
sɵl
sɵl (ʦɵ) Infinitive: च्यो स्वाल्न्य ʦɵ soɔ̄lnɛ -

ʔʌ̄m-po ʔuʦɵ sɵ̂ltɛ.
अम्‌पो उच्यो स्यो:ल्त्य ।
She had a miscarriage.
उनको बच्‍चा खेरा गयो ।
sɵl (brâː) Infinitive: ब्रा: स्वाल्न्य brâː soɔ̄lnɛ -

sʉ̂r kɛ̄m-po dhʌran kôn bela-bi bâŋpɵ-ʔɛ brâː soɔ̄lnɛ mʌttʉ.
स्यु:र् क्याम्‌पो धरान् को:न् बेलाबि बा:ङ्‌प्योअ्य ब्रा: स्वाल्न्य मत्त्यु ।
When the priest finalizes the wedding, the matchmakers relate stories about the couple.
शुभ विवाहको धरान काट्नेबेला कलियोले पुर्खाहरुलाई कुरा सुम्पनु पर्छ ।
sɵl (wɵ) Infinitive: व्यो स्वाल्न्य wɵ soɔ̄lnɛ -

kʌralo khēndo-ʔɛ wɵ sɵ̄ːlʉ
करालो खेन्दोअ्य व्यो स्योऽल्यु
The sloped roof drains the water.
भिरालो छानाले पानी तर्कन्छ ।
sit Infinitive: स:न्‍न्य sʌ̂nnɛ transitive verb
bear fruit. फल्नु.

sɛu sīːdʉ.
स्याउ सिऽद्‌यु ।
The apple tree bears fruit.
स्याउ फल्छ ।

ʔʌʣhɛ̄mnu ghole ʣɛ sîːtɛ.
अझ्याम्‍नु घोले ज्य सि:त्य ।
Last year a lot of grain was produced.
पोहोर साल धेरै अन्‍न फल्यो ।

ʔʌʣhɛ̄mnu ʔɛçsʌ ʔʌtêm rɵ̂ː tūŋ sîːtɛ.
अझ्याम्‍नु अ्याह्इस अते:म् र्‍यो: तुङ्‌ सि:त्य ।
Even more rice was produced this year than last year.
पोहोर सालको भन्‍दा यसपाली बढी धान फल्यो ।
sit Infinitive: स:न्‍न्य sʌ̂nnɛ transitive verb
leave, give up, abandon. छोड्नु.

bhrēŋpɛ ɦʌs ʔumêi-ʔɛ sîːtʉtɛ.
भ्रेङ्‌प्य हस् उमे:इअ्य सि:त्युत्य ।
The lazy husband was abandoned by his wife.
अल्छेलाई श्रीमतीले छोड्‍यो ।

ʔʌ̄m ŋēːstɛnʌ ʦi sîːtɛ.
अम् ङेऽस्त्यन चि सि:त्य ।
He was sick and gave up drinking.
ऊ बिरामी भएर जाँड छोड्यो ।

sʌ̄lpu-ʔɛ ʔujāŋ sîːtɛ.
सल्पुअ्य उयाङ्‌ सि:त्य ।
The bird abandoned its nest.
चराले उसको गुड छाड्यो ।
sitt Infinitive: स:न्‍न्य sʌ̂nnɛ transitive verb
heal (by a shaman). झारफुक गर्नु.

nokʦho-ʔɛ ʔisistʌ.
नोक्‍छोअ्य इसिस्त ।
The shaman healed me.
धामीले मलाई झारफुक गर्‍यो ।
sitt Infinitive: स:न्‍न्य sʌ̂nnɛ transitive verb
cover, put on. लाइदिनु.

ʔʌ̄m-ʔɛ ghrôːt mʌula sʌttɛnu.
अम्‌अ्य घ्रो:त् मौला सत्त्यनु ।
He put muzzles on the goats.
उसले बाख्राहरुलाई मोहला लाइदियो ।
sʉt Infinitive: स:न्‍न्य sʌ̂nnɛ transitive verb
collect grain by pulling of branch. सुर्क्याउनु.

ʔʌ̄m-ʔɛ bhrɛ̂m pōːlu-bi sʉ̂ːtɛ.
अम्‌अ्य भ्र्या:म् पोऽलुबि स्यु:त्य ।
He harvested the buckwheat into the basket.
उसले फापर थुन्सेमा सुर्क्यायो ।

nus-ʔɛ rɵ̂ː sʉ̂ːtɛnu.
नुस्‌अ्य र्‍यो: स्यु:त्यनु ।
A monkey damaged the rice.
बाँदरले धान सुर्क्यायो ।
sʉp Infinitive: स:म्‍न्य sʌ̂mnɛ transitive verb
overprune, overpick. (आवश्यक भन्दा बढी) टिप्‍नु, काट्‍नु.

ʔuŋʌ ŋârbu subutʌ.
उङ ङा:र्बु सुबुत ।
I overcut the Ficus sarmentosa.
मैले दुदेलो काटेँ ।

ʔʌ̄m-ʔɛ khɵrsɛ̂i pîː sʉ̂ːptɛ.
अम्‌अ्य ख्योर्स्या:इ पि: स्यु:प्‍त्य ।
He overpicked the chili peppers.
उसले सबै खोर्सानी टिप्यो ।

las-ʔɛ ʣɛ pîː sʉ̂ːptɛ.
लास्‌अ्य ज्य पि: स्यु:प्‍त्य ।
The hail destroyed the crops.
असिनाले बाली क्षति भयो ।
sʌpt Infinitive: स:म्‍न्य sʌ̂mnɛ deponent verb
dry. सुक्‍नु.

lōːnɛm ɦōːtɛ ku sʌptɛ.
लोऽन्याम् होऽत्य कु सप्‍त्य ।
The winter came and the water dried up.
हिउँदो लाग्यो पानी सुक्यो ।
sʌpt Infinitive: स:म्‍न्य sʌ̂mnɛ deponent verb
shrink. घट्‍नु.

ɦoɔ̄mpɛ mupu sʌptɛ.
ह्‍वाम्प्य मुपु सप्‍त्य ।
The bloated belly shrank back down.
ढाडिएको पेट घट्‍यो ।
sʉm Infinitive: सम्‍न्य sʌ̄mnɛ transitive verb
cheat. फसाउनु.

tuju kɛ̄m mʉkilo, dʌrʌm sʌ̄mnɛ munʉ.
तुयु क्याम् म्युकिलो, दरम् सम्‍न्य मुन्यु ।
When working together, it is not good to cheat one's friend.
सँगै काम गर्दा सथीलाई फसाउनु हुँदैन ।

ʔʌ̄m-ʔɛ khɵle khɛpʦi sēi mumʉwɛ, ʔûŋ ʔisʉmʌtʌ.
अम्‌अ्य ख्योले ख्याप्चि सेइ मुम्युव्य, उ:ङ्‌ इस्युमत ।
He did not show me all the money and cheated me.
उसले सबै रकम देखाएन मलाई फसायो ।
sʌmt Infinitive: सम्‍न्य sʌ̄mnɛ transitive verb
become numb (due to lack of circulation). हातखुट्टा आदि झम्झमाउनु.

ʔʌsɛ̂l sʌmkhʌtɛ.
अस्या:ल् सम्खत्य ।
My leg became numb.
मेरो गोडा निदायो ।

ʔʌkhʌ̄r sʌmkhʌtʉ.
अखर् सम्खत्यु ।
My hand is numb.
मेरो हात निदाउने हुन्छ ।
sʉr Infinitive: सर्न्य sʌ̄rnɛ transitive verb
wash. धुनु.

ʔusūːtʌ ʣɵkîm sas.rus bʌ̄ŋpɛ sʌ̄r-sʌ tʌŋŋʌ ʣɵnɛ mʌttʉ.
उसुऽत ज्योकि:म् सास्‌रुस् बङ्‌प्य सर्‌स तङ्‌ङ ज्योन्य मत्त्यु ।
When we eat raw food, we have to eat only fruits that we have washed.
काँचै खाइने फलफुल राम्ररी धोएर मात्रै खानुपर्छ ।

ʔʌ̄m patel-lʌkʌ ʔɵstɛnʌ sabʌn-ʔɛ ʔukhʌ̄r sʉ̂rtɛ.
अम् पातेल्‌लक अ्योस्त्यन साबन्‌अ्य उखर् स्यु:र्त्य ।
When he came back from the toilet, he washed his hands with soap.
ऊ चर्पीबाट फर्केपछि साबुनले हात धोयो ।
sʉrt Infinitive: सर्न्य sʌ̄rnɛ transitive verb
lie in wait (before attack). चियाउनु.

nɵ̂r-ʔɛ pis sʌ̂rtɛ.
न्यो:र्‌अ्य पिस् स:र्त्य ।
The tiger lay in wait for the ghoral.
बाघले घोराल्‌लाई चियायो ।
sʌrle Infinitive: सर्लेन्य sʌ̄rlenɛ -

bîrmɵ-ʔɛ ʔispɵ sʌ̂rletɛ.
बि:र्म्योअ्य इस्प्यो स:र्लेत्य ।
The cat chased around after the mouse.
बिरालोले मूसालाई चियाउँदै पछ्यायो ।
sil Infinitive: सल्न्य sʌ̄lnɛ intransitive verb
escape from. भाग्‍नु.

phɵ sîltɛnʌ muloɔ̂msi.
फ्यो सि:ल्त्यन मुल्वा:म्सि ।
The chicken escaped and cannot not be caught.
कुखरा भागेर समातिएन ।

bhreʣoɔ̄lpɛ sîltɛnʌ kɛ̄mkʌ ʣhʉktɛ.
भ्रेज्वाल्प्य सि:ल्त्यन क्याम्क झ्युक्‌त्य ।
The lazy person shirked work.
अल्छे कामदेखि भाग्‍यो ।
silt Infinitive: सल्न्य sʌ̄lnɛ transitive verb
repair. मर्मत गर्नु, थप्‍नु.

ʔʌ̄mʔɛ khoɔ̄r sʌ̂ltɛ.
अम्अ्य ख्‍वार् स:ल्त्य ।
He repaired the fence.
उसले बार मर्मत गर्‍यो ।

mʌkʌ̄i mulʌ̄m-lo jāːthʌ rāːru sʌ̄lnɛ mʌttʉ.
मकै मुलम्‌लो याथ रारु सल्न्य मत्त्यु ।
When the maize does not sprout (in a particular spot), we must add more seeds to that spot.
मकै नपलाएको ठाउँमा पछि बिउँ थप्‍नु पर्छ ।
sak Infinitive: सा:न्य sâːnɛ transitive verb
choose, select. छान्‍नु.

bʌ̄ŋpɛ gɵ sʌgu.
बङ्‌प्य ग्यो सगु ।
I choose nice clothes.
राम्रो लुगा छान्छु ।
saŋ Infinitive: सान्य sāːnɛ intransitive verb
abandon one's family, be irresponsible. बिग्रनु, पलापिनु.

ʔunûː ɦêŋ mumʌtwɛ mʌnʌ sâŋtɛ.
उनु: हे:ङ्‌ मुमत्व्य मन सा:ङ्‌त्य ।
Things did not go well and he abandoned his family.
मन जस्तो भएन अनि ऊ पलापियो ।
sik Infinitive: सु:न्य sûːnɛ transitive verb
string (beads). उन्‍नु.

ʔuŋʌ gisla sigu.
उङ गिस्ला सिगु ।
I string beads.
म पोते उन्छु ।
sik Infinitive: सु:न्य sûːnɛ transitive verb
move onto. सर्नु.

gɵ-bikʌ sēr-ʔɛ ʔisikʌtʌ.
ग्योबिक सेर्‌अ्य इसिकत ।
The louse moved from the clothes onto me.
लुगाबाट मलाई जुम्रो सर्‍यो ।
sukt Infinitive: सु:न्य sûːnɛ transitive verb
push into (inanimate objects). घुसार्नु, धकेल्नु.

lʌ̄ŋpo kāmra suktu.
लङ्‌पो काम्रा सुक्‌तु ।
I insert the splint of the basket.
डोकोको काम्रो लाउँछु ।

ʔʌ̄m-ʔɛ ghʌra mɛkkʌ suktɛ.
अम्‌अ्य घरा म्याक्‌क सुक्‌त्य ।
He pushed the pole this way from that side.
उसले घारा अलिक उता धकेल्‍यो ।
siŋ Infinitive: सुऽन्य sūːnɛ transitive verb
ask. सोध्‍नु.

ʦɵʦʦɵsu-ʔɛ ʔûː ʣhōŋpɛ ɦʌs sîŋtɛsu.
च्योच्‍च्योसुअ्य ऊ: झोङ्‌प्य हस् सि:ङ्‌त्यसु ।
The two children asked the ploughman.
बच्‍चाले जोत्‍ने मान्छेलाई सोधे ।

ʔʌ̄m-ʔɛ ʔʌnʌ̄ŋ sîŋtɛ.
अम्‌अ्य अनङ्‌ सि:ङ्‌त्य ।
He asked me my name.
उसले मेरो नाम सोध्‍यो ।
sʉŋ Infinitive: सुऽन्य sūːnɛ transitive verb
pick up. टिप्‍नु.

pɵk-ju ɦʌ̄mpɛ ʣɛ suŋu.
प्योक्‌यु हम्प्य ज्य सुङु ।
I pick up the grain that has fallen on the ground.
भुइँमा खसेको अन्‍न टिप्छु ।

ʔʌ̄m-ʔɛ dʌrʌmpo ʔubrâː sʉ̂ŋtɛ.
अम्‌अ्य दरम्पो उब्रा: स्यु:ङ्‌त्य ।
He picked up this expression from his friend.
उसले साथीको कुरा टिप्यो ।
sekt Infinitive: से:न्य sêːnɛ transitive verb
clean (by shaking vertically with a winnowing basket), clear (trail). निफन्‍नु, सफा गर्नु.

ʔuŋʌ lūːʣʌ sektu.
उङ लुऽज सेक्‌तु ।
I winnow the millet.
म कोदो निफन्छु ।

ʣɛ lɛttunʌ sektu.
ज्य ल्यात्तुन सेक्‌तु ।
I take out the grains and clean them.
अन्‍न निकालेर भूस नीफन्छु ।

ʔʌ̄m-ɦɛm-ʔɛ lɛ̄m sektɛnu.
अम्‌ह्‍याम्‌अ्य ल्याम् सेक्‌त्यनु ।
They cleared the trail.
उनीहरुले बाटो सफा गरे ।
set Infinitive: से:न्‍न्य sênnɛ transitive verb
kill, cause to be drunk, cause to get sick, finish (basket). मार्नु, मात्‍नु, बिट मार्नु.

nɵ̂r-ʔɛ bhîr sêːtɛ.
न्यो:र्‌अ्य भि:र् से:त्य ।
The tiger killed the deer.
बाघले मृग मार्‍यो ।

ʔʌ̄m ʦi-ʔɛ musêːtwɛ.
अम् चिअ्य मुसे:त्व्य ।
He did not get drunk.
उसलाई जाँड्‍ले मातेन ।

ʔʌ̄m-ʔɛ pōːlu-po koɔ̄m sêːtɛ.
अम्‌अ्य पोऽलुपो क्‍वाम् से:त्य ।
He finished the edge of the basket.
उसले थुन्सेको बिट मार्‍यो ।

duk.ʦi-ʔɛ ʔisestʌ.
दुक्‌चिअ्य इसेस्त ।
I got poisoned by the wild honey.
मलाई भीर मौरीको महले मात्यो ।

gari-ʔɛ ʔisestʌ.
गारिअ्य इसेस्त ।
I suffer from motion sickness.
मलाई गाडीले मात्यो ।
sent Infinitive: सेइन्य sēinɛ transitive verb
look. हेर्नु.

ʔʌ̄mʔɛ bʌ̂i sēndʉ.
अम्अ्य बै: सेन्द्‌यु ।
He watches the cows.
उसले गाई हेर्छ ।

ʔuŋʌ rʉ̂mdel sendu.
उङ र्‍यु:म्देल् सेन्दु ।
I look at the town.
म शहर हेर्छु ।
sel Infinitive: सेल्न्य sēlnɛ transitive verb
cut out the bad parts. केलाउनु.

ʔʌ̄m-ʔɛ khos sêltɛnʌ khîːptɛ.
अम्‌अ्य खोस् से:ल्त्यन खि:प्‍त्य ।
He cooked the taro after removing the damaged parts.
उसले पिँडालु केलाएर पकायो ।
sɵk Infinitive: सो:न्य sôːnɛ transitive verb
pound grain to remove husk. कुट्‍नु.

ʔuŋʌ ʣɛ sogutʌ.
उङ ज्य सोगुत ।
I pounded the grains.
मैले अन्‍न कुटेँ ।
sɵk Infinitive: सो:न्य sôːnɛ transitive verb
cut the top branches. छास्‍नु.

ʔʌ̄m-ʔɛ ŋârbu sɵ̂ːktɛ.
अम्‌अ्य ङा:र्बु स्यो:क्‌त्य ।
He cut the top branches of the Ficus sarmentosa.
उसले दुदिलो छास्यो ।
sɵk Infinitive: सो:न्य sôːnɛ intransitive verb
become thin, lose weight. दुब्लो हुनु.

ʔʌ̄m ŋestɛlo pîː sɵktɛ.
अम् ङेस्त्यलो पि: स्योक्‌त्य ।
He became sick and lost a lot of weight suddenly.
ऊ बिरामी हुँदा धेरै दुब्लो भयो ।
sɵŋ Infinitive: सोऽन्य sōːnɛ intransitive verb
be long. लामो हुनु.

ʔudhōːsʌm mʌri sōŋ.
उधोऽसम् मरि सोङ्‌ ।
His hair is very long.
उसको कपाल लामो छ ।

bâŋpɵ-ɦɛmpo ʔunbrâː mʌri sɵ̂ŋtɛ.
बा:ङ्‌प्योह्‍याम्पो उन्ब्रा: मरि स्यो:ङ्‌त्य ।
The matchmakers' discussion was very long.
कल्‍लेहरुको कुरा धेरै लामो भयो ।
sɵŋt Infinitive: सोऽन्य sōːnɛ transitive verb
pack down the ground around a pole. कस्‍नु, खाद्‍नु.

ʔok-ʔɛ thām sōŋtʌkʌ.
ओक्‌अ्य थाम् सोङ्‌तक ।
We packed down the ground around the pole.
हामीले थाम कस्यौं ।
sɛt Infinitive: स्या:न्‍न्य sɛ̂nnɛ intransitive verb
be taut. कसिनु.

ribʌ sɛstɛ.
रिब स्यास्त्य ।
The rope is taut.
डोरी कसियो ।
sɛtt Infinitive: स्या:न्‍न्य sɛ̂nnɛ transitive verb
tighten. कस्‍नु, कसाउनु, साँच्‍नु.

ʔuŋʌ ghas-po kʉ̂r sɛttu.
उङ घास्‌पो क्यु:र् स्यात्तु ।
I tighten the load of grass.
म घाँसको भारी डोरीले कस्छु ।

bʌ̂i-ʔɛ ribʌ sɛttɛnʌ phrôːnɛ mudeswɛ.
बै:अ्य रिब स्यात्त्यन फ्रो:न्य मुदेस्व्य ।
The cow tightened the rope and it is impossible to untie.
गाईले डोरी कसाएर फुकाल्न सकिएन ।

ʔʌmɛ̂m pɛp-ʔɛ ʔilʉstâm brâː ʔʌnûː-bi sɛttuŋtʌ.
अम्या:म् प्याप्‌अ्य इल्युस्ता:म् ब्रा: अनु:बि स्यात्तुङ्‌त ।
I kept in mind my parents' words.
आमा बुबाले भनेको कुरा मनमा साँची राखेँ ।
sɛm Infinitive: स्याम्‍न्य sɛ̄mnɛ transitive verb
cover (in a warm place). गुम्स्याउनु.

ʔuŋʌ leŋaksi sɛ̂mtʌ.
उङ लेङाक्सि स्या:म्त ।
I covered the banana.
मैले केरा गुम्स्याएँ ।

ʔik-ʔɛ khos khʌpkilo sɛ̄mnɛ mʌttʉ.
इक्‌अ्य खोस् खप्किलो स्याम्‍न्य मत्त्यु ।
When we cook yam, we have to cover it.
हामिले पिँडालु पकाउदा छोप्‍नुपर्छ ।
sɛrt Infinitive: स्यार्न्य sɛ̄rnɛ transitive verb
simmer. स्यार्र गरेको आवाज, सुक्‍नु.

ku sɛ̂rtɛ.
कु स्या:र्त्य ।
The water simmered.
पानी स्यार्र गर्‍यो ।

jûːkɛ̄ːp sɛ̂rtɛ.
यु:क्याऽप् स्या:र्त्य ।
The pot simmered.
भात पकाउन बसालिएको पानी उम्‍लेर स्यार्र गर्‍यो ।

ʔʌmiski ʔusominɛ dhâm sɛ̂rtɛ.
अमिस्कि उसोमिन्य धा:म् स्या:र्त्य ।
There was a humming sound in the sky yesterday evening.
हिजोबेलुकि आकाश सुसायो ।
Infinitive: स्युन्य sʉnɛ intransitive verb
itch. चिलाउनु.

ʔûŋ sʉŋʌ.
उ:ङ्‌ स्युङ ।
My body itches.

mʌʦhêrʔɛ ʔikɛçkinʌ mʌri sʉ.
मछे:र्अ्य इक्याह्इकिन मरि स्यु ।
After we are bitten by a mosquito, it itches a lot.
मछेरले टोकेपछि धेरै चिलाउँछ ।
sA Infinitive: स्योन्य sɵnɛ transitive verb
pass. दिनु.
issue a greeting. ढोग गर्नु.

mɛ koɔ̄i tɛ̄ː sʉje!
म्य क्‍वाइ त्या स्युये!
Pass me that curry over there.
त्यो तरकारी यता लेऊ न ।

sʉ̂r kɛ̄m-bi daksu sʉtɛ.
स्यु:र् क्याम्‌बि दाक्सु स्युत्य ।
He greeted the elders at the wedding ceremony.
शुभ विवाहमा ढोग गर्‍यो ।
Infinitive: स्योन्य sɵnɛ intransitive verb
wear out (of rope). भुवा आउनु.

ribʌ sōːtɛnʌ bʌ̂i poɔ̂nnɛ muʣhēŋ.
रिब सोऽत्यन बै: प्वा:न्‍न्य मुझेङ्‌ ।
Since the rope is worn out, it cannot be used to tie up a cow.
डोरीको भुवा आएर गाईलाई बाँध्न थेग्दैन ।
sɵt Infinitive: स्वा:न्‍न्य soɔ̂nnɛ intransitive verb
lose (in a game). हार्नु.

phuʈbʌl khēl-bi ʔʌ̄m-ɦɛm sɵstɛnu.
फुट्बल् खेल्‌बि अम्‌ह्‍याम् स्योस्त्यनु ।
They lost at football.
फुट्बल खेलमा उनीहरु हारे ।
sɵtt Infinitive: स्वा:न्‍न्य soɔ̂nnɛ transitive verb
greet, pass to someone. ढोग्‍नु, दिनु, ढोग गर्नु, लोपार्नु, पुर्‍याइदिनु.

ʔuŋʌ mɛ̂m-pɛp-su daksu soɔttusu.
उङ म्या:म्‌प्याप्‌सु दाक्सु स्वात्तुसु ।
I greet my parents.
म आमाबुबालाई ढोग्छु ।

ʔʌʦɵʔɛ daksu ʔisɵstʌ.
अच्योअ्य दाक्सु इस्योस्त ।
My son greeted me.
मेरो छोराले मलाई ढोग्‍यो ।

ʔʌ̄m-ʔɛ thaŋra bektɛlo ʔuŋʌ mʌkʌ̄i ʣhuta soɔttʌ.
अम्‌अ्य थाङ्‌रा बेक्‌त्यलो उङ मकै झुता स्वात्त ।
While he was piling corn on the storage frame, I passed him the bundles of cobs.
उसले थाङ्‍ग्रो लाउँदा मैले मकै झुता दिएँ ।

ʔʌ̄m pʌtei mumʉwɛnʌ ghogʌ soɔttɛ (lɛ̂ː soɔttɛ).
अम् पतेइ मुम्युव्यन घोग स्वात्त्य (ल्या: स्वात्त्य) ।
He did not believe him and made a gesture of insult.
उसले नपत्याएर लोप्पा ख्‍वायो ।

ʔʌ̄m-ʔɛ gɵ̄ːthɛ-bi pɛp loɔ̄mʣʌ soɔtpɛtɛ.
अम्‌अ्य ग्योऽथ्यबि प्याप् ल्वाम्ज स्वात्प्यत्य ।
He took food to the cowshed for his father.
उसले गोठमा बुबालाई सामल पुर्‍याइदियो ।
sɵp Infinitive: स्वा:म्‍न्य soɔ̂mnɛ intransitive verb
be full. अघाउनु.

jûː-ʔɛ sɵpʌtʌ.
यु:अ्य स्योपत ।
I got full from the rice.
भातले अघाएँ ।
sɵp Infinitive: स्वा:म्‍न्य soɔ̂mnɛ transitive verb
file down (in order to make smooth), soothe. धार मार्नु, रिझाउनु.

ʔʌpɛp-ʔɛ tēr-po ʔujʌ sɵ̂ːptɛ.
अप्याप्‌अ्य तेर्‌पो उय स्यो:प्‍त्य ।
My father filed the bamboo.
बाबाले चोयाको धारिलो धार मार्‍यो।

jôː-ʔɛ lūŋ-po ʔujʌ soɔptʉ.
यो:अ्य लुङ्‌पो उय स्वाप्‍त्यु ।
The river smoothes the edges of the stones.
नदीले ढुङ्‍गाको धार मार्छ ।

ʔʌ̄m ʦʌkpɛ ɦʌs mu, molo ʔujʌ soɔ̂mnɛ mʌttʉ.
अम् चक्प्य हस् मु, मोलो उय स्वा:म्‍न्य मत्त्यु ।
He is a knowledgeable person, but we have to treat him well.
ऊ जान्‍ने हुनुहुन्छ, तर रिझाउनु पर्छ ।
sɵp Infinitive: स्वा:म्‍न्य soɔ̂mnɛ transitive verb
run along, flow along a surface (water). कुनै वस्तुको माध्यमबाट पानी या तरल पदार्थ बहनु.
follow. पछ्याउनु.

tâl-lʌkʌ wɵ sɵ̂ːptɛnʌ kʌ̄m ʣhistɛ.
ता:ल्‌लक व्यो स्यो:प्‍त्यन कम् झिस्त्य ।
The rain leaked down from upstairs and the house got wet.
घरको तलोबाट पानी बगेर घर भिज्यो ।

ghrôːt-ʔɛ ʔukhoɔ̂m.lʌ sɵ̂ːpkhʌtɛ.
घ्रो:त्‌अ्य उख्‍वा:म्‌ल स्यो:प्खत्य ।
The goat followed the gorge.
बाख्राले खोल्सि पछ्यायो ।
sɵpt Infinitive: स्वा:म्‍न्य soɔ̂mnɛ transitive verb
wash. धुनु.

ʔuŋʌ gɵ soɔptʌ.
उङ ग्यो स्वाप्‍त ।
I washed the clothes.
मैले लुगा धुएँ ।

ʔʌnʌ̄m pʉjʉʔɛ gɵ soɔpthertɛnu.
अनम् प्युय्युअ्य ग्यो स्वाप्थेर्त्यनु ।
Long ago, people used to wash their clothes with ash.
उहिले खरानीले लुगा धुन्थे ।
sɵpt Infinitive: स्वा:म्‍न्य soɔ̂mnɛ transitive verb
beat. जोड्‌ले पिट्‍नु.

ʔûː ʣhōŋpɛ-ʔɛ gorusu mʌri soɔptɛsu.
ऊ: झोङ्‌प्यअ्य गोरुसु मरि स्वाप्‍त्यसु ।
The ploughman beat his two oxen very hard.
हलीले गोरुलाई जोड्‌ले पिट्‍यो ।
sɵnt Infinitive: स्वाइन्य soɔ̄inɛ transitive verb
reduce. घटाउनु.

ʔuŋʌ saman-po ʔuthʌ̄ŋ soɔ̄ndu.
उङ सामान्‌पो उथङ्‌ स्वान्दु ।
I will reduce the price of the goods.
मैले सामानको मोल घटाउँछु ।

mi dhuma ghrɛ-ɦēːlo, sʌ̄ŋ soɔ̄inɛ mʌttʉ.
मि धुमा घ्र्यहेऽलो, सङ्‌ स्वाइन्य मत्त्यु ।
When the fire burns too strong, we have to pull out the wood.
आगो धेरै बल्‍दा दाउरा ओझाउनु पर्छ ।
sɵr Infinitive: स्वार्न्य soɔ̄rnɛ intransitive verb
be many. धेरै हुनु.

ʔɛnɛ̄ː-mîm riʦhepaʦhe-bi soɔ̄rpɛ dʌ̄mtiki.
अ्यन्यामि:म् रिछेपाछेबि स्वार्प्य दम्तिकि ।
We met a lot of people in the meeting a few days ago.
अस्तिको कार्यक्रममा धेरै जना भेट भयौं ।

ʔʌ̄m ʔunûː soɔ̄rpɛ mu-mîm-ʔɛ khɵle ʔimʌ̄mki.
अम् उनु: स्वार्प्य मुमि:म्‌अ्य ख्योले इमम्कि ।
He is generous and thinks of us all.
ऊ मनकारी भएकोले हामी सबैलाई सम्झन्छ ।

ʔʌ̄mpo ʔubhēnde ɦɛpi soɔ̄rnu.
अम्पो उभेन्दे ह्‍यपि स्वार्नु ।
He has a lot of sheep.
उसको भेडा धेरै छन् ।
sɵl Infinitive: स्वाल्न्य soɔ̄lnɛ transitive verb
slide down. सुल्किनु.

ghʌra sɵ̂ltɛ.
घरा स्यो:ल्त्य ।
The pole slid down.
घारो सुल्कियो ।
Back to top
Corpus and dictionaries compiled with ANR funding.